Nadciśnienie tętnicze nazywane jest chorobą cywilizacyjną, ponieważ dotyczy coraz większej grupy ludzi. W dzisiejszych czasach borykają się z nim nie tylko osoby starsze, ale także coraz młodsi ludzie. Najczęściej występuje ono w krajach wysoko rozwiniętych, choć kraje rozwijające się coraz bardziej im dorównują. Ta choroba może być przez długi czas niezdiagnozowana, ponieważ jest na tyle podstępna, że często nie widać jej objawów przez długi czas. Rozwija się, niezauważona przez chorą osobę. Przez to jest także nieleczona od początku. Dopiero, gdy pacjent boryka się z niepokojącymi objawami, zaczyna się leczenie. A jakie są przyczyny wysokiego pulsu?
Nadciśnienie – objawy i diagnostyka
Kiedy w ogóle mówimy o nadciśnieniu? Gdy jego wysokość przewyższa normalne tętno spoczynkowe, czyli maksymalnie 140/90 mmHg. Pacjent, który boryka się z nadciśnieniem tętniczym, zaczyna z czasem odczuwać niepokojące objawy. Są to m.in. szumy uszne, pulsujące bóle głowy, męczliwość, ból w klatce piersiowe czy nawet zaburzenia widzenia i nudności. O chorobie większość pacjentów dowiaduje się przez przypadek, gdy podczas wizyty u lekarza, doktor zmierzy ciśnienie. Większość ludzi nie kontroluje swojego ciśnienia na co dzień, przez co choroba może przez długi czas zostać niewykryta.
Na to, że pacjent choruje, może zostać nakierowany także podczas innych badań, np. badania dna oka, badania nerek. A jakie są przyczyny nadciśnienia?
Nadciśnienie – przyczyny
Przyczyny nadciśnienia mogą być zarówno pierwotne, jak i wtórne. Pierwotne nadciśnienie to takie, którego przyczyny nie da się ustalić. Oznacza to, że do jego powstania przyczynia się tak wiele czynników genetycznych i środowiskowych, że nie sposób znaleźć jednej, bezpośredniej przyczyny choroby. Większość dorosłych choruje na nadciśnienie tętnicze pierwotne. U dzieci jest odwrotnie i okazuje się, że nawet 90% dzieci chorych na nadciśnienie cierpi na wtórny charakter tej choroby.
W przypadku nadciśnienia wtórnego, określenie przyczyny jest o wiele łatwiejsze. Do powstania tego typu nadciśnienia przyczyniają się takie czynniki, jak: choroby tętnic (np. zwężenie nerkowej tętnicy, które jest jedną z najczęstszych przyczyn nadciśnienia wtórnego), choroby nerek, stan przedrzucawkowy lub rzucawka, wrodzone zwężenie aorty, obturacyjny bezdech senny, schorzenia układu nerwowego, duża ilość płynu wewnątrznaczyniowego czy też częste, mocno stresujące sytuacje. Oprócz tego nadciśnienie mogą powodować niektóre leki, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne, erytropoetyna, sympatykomimetyki, preparaty lukrecji czy antykoncepcja doustna.
Inne przyczyny nadciśnienia tętniczego wtórnego
Innymi przyczynami nadciśnienia tętniczego wtórnego mogą być choroby gruczołów dokrewnych. Gruczoły dokrewne to: nadnercza, tarczyca, przysadka mózgowa, przytarczyce. Odpowiadają one za wydzielanie hormonów do krwi i mogą wpływać na wysokość ciśnienia tętniczego.
Dodatkowo do wystąpienia nadciśnienia przyczynia się nadmierne spożywanie alkoholu, zażywanie narkotyków (np. amfetaminy, kokainy) oraz palenie papierosów. Również zatrucie metalami ciężkimi może powodować tę chorobę.
Czynniki zwiększające ryzyko nadciśnienia tętniczego
Istnieje także grupa czynników, które zwiększają ryzyko powstania nadciśnienia tętniczego w organizmie. Są to m.in. nieodpowiednia dieta, w której przeważają niezdrowe tłuszcze oraz słone potrawy i wysoko przetworzone dania. Do nadciśnienia przyczynia się także zbyt mała dawka codziennego ruchu, otyłość brzuszna oraz stres. Na zachorowanie na nadciśnienie tętnicze ma wpływ także płeć: mężczyźni chorują o wiele częściej. Najczęściej chorują mężczyźni powyżej 55 roku życia oraz kobiety powyżej 65 roku życia.
Nie bez znaczenia są także czynniki rodzinne. Jeśli w rodzinie pacjenta wystąpiła przedwczesna choroba sercowo-naczyniowa, jest on bardziej narażony na zachorowanie na nadciśnienie tętnicze. Ostatnim czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia tego schorzenia jest nieprawidłowa tolerancja glukozy.
Nadciśnienie a stres
Częste przyczyny nadciśnienia u młodych ludzi to stres. Ciągły pęd, niepewność, sytuacja na świecie, problemy w pracy i inne sytuacje sprawiają, że młodzi ludzie są coraz bardziej narażeni na stres. Oprócz tego, stres może występować także podczas samego badania ciśnienia, co niestety sprawi, że wynik badania będzie nieprawidłowy. Dlaczego tak się dzieje? U pacjentów często występuje syndrom białego fartucha. Oznacza to, że sama wizyta u lekarza jest sytuacją stresową i przez to podwyższa się ciśnienie krwi pacjenta.
Nadciśnienie wrotne – przyczyny
Przyczyną nadciśnienia wrotnego jest często marskość wątroby i dotyczy ona aż 90% pacjentów, którzy borykają się z nadciśnieniem w żyle wrotnej. Powodem marskości wątroby jest zaś WZW typu B lub C, a także alkohol i inne choroby. Inną przyczyną nadciśnienia wrotnego jest także powikłanie po zakrzepicy żyły wrotnej, śledzionowej lub żył wątrobowych i krezkowych.
Nadciśnienie wrotne może być także spowodowane chorobami serca, które powodują trudność w odpływie krwi z żyły dolnej głównej. Takie choroby to m.in. zaciskające zapalenie osierdzia. Niektóre choroby nowotworowe także mogą przyczyniać się do zachorowania na nadciśnienie w żyle wrotnej.
Czym różni się nadciśnienie wrotne od “zwykłego” nadciśnienia? Chociażby objawami. W przypadku nadciśnienia wrotnego pacjent boryka się z żylakami w obrębie brzucha, obrzękami ciała, powiększeniem śledziony, a także żółtaczką. Może wystąpić także wodobrzusze. Co ważne, w przypadku tych pacjentów może wystąpić krwotok z żylaków, który jest groźnym powikłaniem wrotnego nadciśnienia. Może doprowadzić nawet do śmierci pacjenta. Dlatego właśnie – nawet jeśli jesteśmy młodzi i zdrowi – powinniśmy dbać o to, by nasz styl życia był zdrowy. Na przyczyny genetyczne nadciśnienia tętniczego nie mamy wpływu. Ale każdego dnia możemy dokonywać wyborów, które uchronią nas przed zachorowaniem. Wystarczy, że będziemy jeść zdrowiem, ruszać się odpowiedni długo każdego dnia oraz ograniczymy alkohol.
