Być może zdiagnozowano u Ciebie depresję albo też znajdujesz się w otoczeniu osoby cierpiącej z powodu tej choroby. Poszukujesz informacji o depresji i zastanawiasz się, dlaczego niektórzy ludzie w nią popadają, a inni nie, starasz się odnaleźć konkretną przyczynę. Niestety depresja jest chorobą niezwykle złożoną i nigdy nie pojawia się z jednego określonego powodu, a jest połączeniem szeregu czynników, które działają długoterminowo. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się bliżej tej coraz powszechniej spotykanej chorobie, a także postaramy się poznać jej przyczyny.
Depresja – czym jest i jakie są jej objawy
Zanim przejdziemy do przyczyn tej choroby, odpowiemy sobie na pytanie: co to jest depresja oraz jakie są objawy depresji.
Co to jest depresja?
Depresja to poważna choroba objawiająca się znacznym pogorszeniem nastroju, któremu towarzyszy uporczywe uczucie smutku, a także utrata zainteresowania, pesymistycznym spojrzeniu na świat oraz samego siebie. Jest to zaburzenie psychiczne z grupy chorób afektywnych, wpływające na samopoczucie, myślenie i zachowanie oraz mogące prowadzić do różnorodnych problemów emocjonalnych czy nawet fizycznych. Osoby dotknięte tą chorobą mogą mieć problemy z wykonywaniem codziennych czynności, a także nie odczuwać radości z życia, a nawet nie widzieć jego sensu.
Jakie są objawy depresji?
Depresja różni się od chwilowego obniżenia nastroju tym, że jej stan trwa powyżej dwóch tygodni, a chory nie jest w stanie samodzielnie z niej wyjść i potrzebuje pomocy specjalisty. Oto najważniejsze objawy depresji.
Objawy emocjonalne:
- obniżony nastrój oraz utrata radości życia, którym towarzyszą ciągły smutek, pesymizm, rezygnacja, uczucie lęku a często nawet płacz; brak mobilizacji do działania
Deficyty poznawcze:
- osłabienie pamięci, koncentracji, obniżona zdolność rozwiązywania problemów, trudności w podejmowaniu decyzji, skupianie się na negatywnych aspektach otoczenia oraz samych siebie
Objawy somatyczne:
- zaburzenia snu, permanentne osłabienie i zmęczenie, spadek libido, zaburzenia miesiączkowania u kobiet, zmniejszony apetyt, zaparcia, różnego rodzaju dolegliwości bólowe
Depresja – najczęstsze przyczyny tej choroby
Depresja należy do chorób niezwykle złożonych i takie są też jej przyczyny. Tego rodzaju dysfunkcje mogą dotknąć każdego, a określenie przyczyny wymaga porozumienia i współdziałania między lekarzem a pacjentem. Powstało wiele teorii odnośnie przyczyn depresji, wśród których najistotniejsze są uwarunkowania genetyczne oraz czynniki środowiskowe.
Przyczyny biologiczne
Czynniki biologiczne, które mogą mieć znaczący wpływ na wystąpienie objawów depresyjnych, to: geny, hormony i substancje chemiczne w mózgu.
Czynniki genetyczne
Depresja często występuje w rodzinach osób zdiagnozowanych. Oznacza to, że osoby dziedziczą pewne geny, które czynią je bardziej podatnymi na rozwój depresji. Dziedziczy się jednak skłonność do wystąpienia choroby, a nie samą depresję. Nie następuje tutaj rodzaj prostego dziedziczenia, ponieważ nie każde dziecko osoby zmagającej się z chorobą, również jej doświadcza w ciągu swojego życia.
Zaburzenia w działaniu neuroprzekaźników
Komórki nerwowe w mózgu komunikują się między sobą za pomocą określonych substancji chemicznych zwanych neuroprzekaźnikami. Uważa się, że podczas depresji dochodzi do zmniejszenia aktywności neuroprzekaźników takich jak noradrenalina, dopaminy czy serotonina. Konsekwencją jest zaburzenie pewnych obszarów mózgu, które odpowiadają za funkcje takie jak nastrój, sen, apetyt czy nawet popęd seksualny. Pozytywne działanie leków przeciwdepresyjnych polega na wywarciu wpływu na określone neuroprzekaźniki.
Zaburzenia hormonalne
Badania wykazały, że depresji towarzyszą pewne zmiany hormonalne. Zmiany w mózgu zachodzące tuż przed epizodem depresyjnym i podczas jego trwania mogą skutkować nadprodukcją lub niedostateczną produkcją hormonów. Są to hormony tarczycy, hormony podwzgórza – oksytocyna i wazopresyna, hormony przysadki mózgowej – prolaktyna i somatotropina, hormony nadnerczy – glikokortykosteroidy, mineralokortykosteroidy oraz androgeny.
Przyczyny psychologiczne
Zachorowanie na depresję może mieć związek z różnym rodzajem trudnych wydarzeń życiowych, które mogły wystąpić w nieodległej bliższej lub dalszej przeszłości, a nawet w okresie dzieciństwa.
Poznawcze
Osoby zmagające się z depresją cechuje negatywne postrzeganie samego siebie oraz niezauważanie własnych osiągnięć czy zalet. Wzorce myślenia obejmują również brak wiary we własne możliwości, skupianie się jedynie na negatywnych aspektach swojego życia, własnych wadach i porażkach. Chorych charakteryzuje wyższy poziom poczucia winy oraz wyrzutów sumienia, niż ma to się w przypadku osób zdrowych, a także utwierdzenie w przekonaniu, iż osoby z zewnątrz postrzegają ich w sposób negatywny.
Strata
Depresja często spowodowana jest wydarzeniami, w których dochodzi do ogólnie pojętej straty. Może ona obejmować śmierć bliskiej osoby, rozwód, utratę pracy, przyjaźni czy wsparcia. Strata może być realna – fizyczna lub też emocjonalna.
Poczucie porażki
Często osoby dążące za wszelką cenę do osiągnięcia sukcesu, starające się realizować wyznaczone sobie cele w chwili porażki tracą poczucie własnej wartości, co skutkuje zwiększoną podatnością na rozwinięcie się depresji. Porażka może dotyczyć szkoły, pracy czy życia prywatnego.
Stres
Nagromadzenie stresujących wydarzeń życiowych może wywołać depresję. Stresujące wydarzenia mogą obejmować następujące sytuacje: zwolnienie z pracy, kłopoty finansowe, komplikacje w związku, choroba, która dotyka nas lub najbliższych, nieoczekiwane zmiany sytuacji życiowej.
Depresja – leczenie
Depresja to poważna choroba, która nieleczona może prowadzić nawet do śmierci chorego w wyniku samobójstwa. Z tego też powodu tak istotna jest szybka reakcja oraz odpowiednio dobrane leczenie. Pojawia się pytanie: jak pomoc osobie z depresją? Bez względu na rodzaj choroby, czy jest to depresja endogenna, egzogenna, a może jej inny typ, kluczową rolę odgrywają dwie metody leczenia – farmakoterapia i psychoterapia. Jeśli chodzi o tę drugą, ukierunkowana jest ona na dążenie do zmian w sposobie myślenia pacjenta, jeśli chodzi o postrzeganie własnej osoby i otaczającego świata, a także podejścia do tematu relacji międzyludzkich. Leczenie farmaceutyczne natomiast obejmuje podawanie choremu leków przeciwdepresyjnych, regulując działanie oraz liczbę neuroprzekaźników, znajdujących się w mózgu. Stosunek serotoniny do dopaminy i noradrenaliny wpływa bowiem na samopoczucie i ogólny nastrój.
