Tiamina, czyli witamina B1 to jeden z najważniejszych związków, mających duży wpływ na prawidłowe funkcjonowanie naszego organizmu. Substancja przede wszystkim wspiera poprawne działanie układu nerwowego oraz sercowo-naczyniowego, a także wspomaga przemianę węglowodanów i wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Niedobór witaminy B1 może mieć więc poważne konsekwencje zdrowotne, jednocześnie przyczyniając się do rozwoju niektórych chorób. Decydując się na suplementację tiaminą należy jednak pamiętać o jej właściwym dawkowaniu. Jak długo można brać witaminę B1?
Tiamina – czym jest witamina B1?
Tiamina znana też jako witamina B1 lub aneuryna jest związkiem organicznym odkrytym w 1911 roku przez polskiego biochemika Kazimierza Funka. To właśnie tę substancję po raz pierwszy nazwano “witaminą”, co miało oznaczać “aminę dającą życie”. Na początku lat 30. przeprowadzono jednak bardziej szczegółowe badania, które pozwoliły wyodrębnić ten związek w czystej postaci, zapobiegającej chorobie beri-beri. Tiamina tak jak pozostałe witaminy z grupy B jest rozpuszczalna w wodzie, dzięki czemu zostaje wydalana z organizmu wraz z moczem. Jej utrata następuje w ciągu czternastu dni od przyjęcia substancji. Aby uniknąć niedoboru tiaminy konieczne trzeba więc zadbać o jej bieżące uzupełnianie w ramach zbilansowanej diety bądź właściwej suplementacji.
Gdzie występuje witamina B1?
Witamina B1 występuje w wielu artykułach spożywczych, zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Doskonałym źródłem tiaminy są zboża oraz suche nasiona roślin strączkowatych. W produktach zbożowych faktyczna zawartość substancji zależna jest jednak od rodzaju zboża, wysokości wymiału, a także procesów technologicznych wykorzystywanych do produkcji. Sporo witaminy B1 znajduje się również w wieprzowinie, kaszy jaglanej i gryczanej, otrębach pszennych, soi oraz grochu. W nieco mniejszych ilościach tiaminę można odnaleźć jeszcze w pieczywie, makaronach, mleku, jogurtach, serach dojrzewających i niektórych owocach (m.in. w malinach, bananach, jabłkach czy brzoskwiniach).
Jakie funkcje w organizmie pełni tiamina?
Tiamina jest niezwykle istotną witaminą, której niedobór może powodować poważne problemy zdrowotne. Substancja ta przyczynia się bowiem do prawidłowego działania układu sercowo-naczyniowego. Deficyt witaminy B1 w organizmie znacząco osłabia serce, jednocześnie upośledzając przy tym enzymy difosforany, odpowiadające za funkcjonowanie układu nerwowego. Ponadto tiamina poprzez przewodzenie sygnałów nerwowych w obrębie układu nerwowego ma duży wpływ na pracę mózgu i komórek nerwowych. Nie bez znaczenia pozostaje też rola witaminy B1 we właściwym pozyskiwaniu energii z pożywienia. Ze względu na to, że wchłaniana jest bezpośrednio w jelicie cienkim to bierze czynny udział w przemianie węglowodanów oraz aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach (BCAA). Ten cenny związek wykorzystywany jest również w leczeniu schorzeń układu trawiennego, zwłaszcza przy braku apetytu, biegunkach czy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego. Nie wolno też zapominać, że tiamina efektywnie wzmacnia odporność, wykazuje działanie antyoksydacyjne, zmniejsza ból cukrzycowy, a także wspomaga niwelowanie dolegliwości związanych ze wzrokiem, zwłaszcza przy jaskrze i zaćmie. Suplementacja witaminą B1 wskazana jest również przy postępującej chorobie nerek u pacjentów z cukrzycą typu II oraz chorobie lokomocyjnej. Warto też zauważyć, że przyjmowanie tiaminy skutecznie wspomaga pracę naczyń krwionośnych, przez co spowalnia proces zatykania się tętnic. Niektórzy sięgają także po witaminę B1 w ramach wspierania zdolności umysłowych. Dodatkowo substancję suplementuje się również w sytuacjach stresowych i przy wzmożonym wysiłku fizycznym.
Kto narażony jest na niedobór witaminy B1?
Na deficyt witaminy B1 w organizmie najczęściej narażone są osoby starsze, alkoholicy, sportowcy oraz pacjenci borykający się z anoreksją. Często niedobór tiaminy jest też wynikiem stosowania nieodpowiedniej diety, zwłaszcza niezawierającej mięsa lub produktów zbożowych. Obniżenie poziomu tego związku w organizmie może być również związane z długotrwałym stresem oraz zbyt intensywnym wysiłkiem umysłowym. Ponadto na brak witaminy B1 mogą także narzekać osoby suplementujące przez dłuższy czas preparaty ze skrzypem polnym.
Niedobór tiaminy w organizmie – objawy
Niedobór tiaminy może wywoływać szereg niepożądanych objawów zdrowotnych. Koniecznie należy wspomnieć, że zapasy witaminy B1 gromadzone w organizmie kończą się po około dwóch miesiącach przy braku jej bieżącego uzupełniania. Deficyt tej substancji przede wszystkim doprowadza do degeneracji komórek nerwowych oraz zaburzeń ze strony układu pokarmowego. Do najczęściej występujących objawów niedoboru tiaminy zalicza się:
- chroniczne zmęczenie i apatię;
- skurcze i bóle mięśniowe;
- zaburzenia koncentracji;
- dezorientację;
- zachwiania równowagi emocjonalnej i depresję;
- oczopląs;
- drażliwość;
- niewydolność krążenia m.in. przyśpieszenie bicia serca, opuchliznę kończyn górnych i dolnych, powiększenie mięśnia sercowego;
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego m.in. wymioty, nudności, biegunki, brak apetytu;
- zanik miesiączkowania;
- spadek libido;
- zaburzenia mięśniowe;
- zespół Korsakowa;
- chorobę beri-beri.
Ze względu na to, że tiamina zostaje wydalana z organizmu wraz z moczem to bardzo rzadko dochodzi do jej przedawkowania. Symptomami ewentualnej hiperwitaminozy są zawroty głowy, reakcje alergiczne i drżenie mięśni.
Dawkowanie i zapotrzebowanie na witaminę B1
Tiaminę powinno się dostarczać organizmowi regularnie w ściśle określonych dawkach. Dobowe zapotrzebowanie na witaminę B1 różni się jednak w zależności od płci, wieku oraz prowadzonego stylu życia. Instytut Żywności i Żywienia zaleca przyjmowanie następujących dawek:
- dzieci – od 1. do 3. roku życia: około 0,5 mg;
od 4. do 6. lat: 0,6 mg;
od 7. do 9. lat: 0,9 mg; - nastolatki – dziewczęta w wieku 10-12 lat: 1 mg;
w wieku 13-18 lat: 1,1 mg;
chłopcy w wieku 10-12 lat: 1 mg;
w wieku 13-18 lat: 1,2 mg; - kobiety – 1,1 mg;
- mężczyźni – 1,3 mg;
- kobiety w ciąży – 1,4 mg;
- mamy karmiące – 1,5 mg.
Koniecznie należy też zdawać sobie sprawę, że w przypadku niektórych grup dzienne zapotrzebowanie na witaminę B1 znacząco rośnie. Przeważnie dotyczy to seniorów, sportowców oraz osób narażonych na silny stres bądź cięższy wysiłek umysłowy.
Wysokiej jakości witaminę B-1 kupisz tutaj
Jak zadbać o utrzymanie prawidłowego poziomu witaminy B1 w organizmie?
Wszelkie zapasy witaminy B1 są na bieżąco zużywane na potrzeby metaboliczne. U większości osób dorosłych, które stosują zdrową, zbilansowaną dietę opartą na produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, nie powinno dochodzić do znacznych niedoborów tiaminy. Niestety szybki tryb życia, codzienne stresy i liczne obowiązki sprawiają, że coraz mniej osób przywiązuje wagę do tego, jakie wartości mają spożywane przez nich posiłki. W takich sytuacjach warto skorzystać z dodatkowej suplementacji, zapobiegającej wystąpieniu poważniejszych zaburzeń fizjologicznych związanych z niedoborem witaminy B1.
Jak długo można przyjmować tiaminę?
Niedobory tiaminy da się efektywnie uzupełnić poprzez przyjmowanie odpowiednich suplementów diety. Dobrą alternatywę stanowią również kompleksowe preparaty zawierające całą grupę witamin z grupy B. Tego typu środki można stosować praktycznie przez cały czas, o ile nie zacznie dochodzić do częstego i notorycznego przekraczania norm dziennego zapotrzebowania. Deficyt tej istotnej substancji należy też uzupełniać dokonując zmian w codziennych nawykach żywieniowych. Posiłki oparte na mięsie, rybach i produktach zbożowych powinny więc z czasem dostarczyć organizmowi brakującej dawki witaminy B1.
Tiamina zaliczana jest do jednych z najistotniejszych witamin mających wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu. Mimo, iż znajduje się w wielu codziennie spożywanych produktach to jednak spora grupa osób nadal może borykać się z jej znacznym niedoborem. W takich przypadkach świetnym rozwiązaniem okaże się suplementacja wysokiej jakości preparatami, które pomogą efektywnie zapobiec deficytowi witaminy B1 w organizmie. Ze względu na brak większych objawów przedawkowania nawet przy regularnym przyjmowaniu tiaminy nie trzeba obawiać się o wystąpienie poważniejszych skutków ubocznych.
