Erytrytol – ulubiony słodzik diety keto, „zdrowych” deserów i produktów „bez cukru” – znów znalazł się pod lupą naukowców. Nowe badanie opublikowane w Journal of Applied Physiology sugeruje, że może uszkadzać komórki wyściełające naczynia mózgowe, potencjalnie zwiększając ryzyko udaru. Czy to powód, aby wyrzucić wszystkie produkty z erytrytolem? Świat Supli sprawdza, co naprawdę odkryto i czy Twój mózg jest w niebezpieczeństwie.
Co Dokładnie Odkryto
Badacze z University of Texas wzięli mikronaczyniowe komórki śródbłonka mózgu (hBMECs) i wystawili je na działanie roztworu zawierającego 30 g erytrytolu przez 3 godziny.
To właśnie te komórki odpowiadają za dostarczanie tlenu i składników odżywczych do neuronów.
Wyniki eksperymentu były alarmujące:
- wzrost stresu oksydacyjnego,
- spadek produkcji tlenku azotu (NO),
- wzrost endoteliny-1 (ET-1), najsilniejszego czynnika zwężającego naczynia,
- zaburzenia uwalniania t-PA – enzymu rozpuszczającego skrzepy.
W uproszczeniu: erytrytol sprawił, że komórki naczyń mózgowych zachowywały się jak przygotowane na udar – ze zwężonymi naczyniami, gorszą zdolnością rozpuszczania skrzepów i nasilonymi uszkodzeniami oksydacyjnymi.
Erytrytol Intenson Erytrytol 1000g-KLIKNIJ TUTAJ
Dlaczego To Badanie Jest Ważne (I Dlaczego Nie Powinieneś Panikować)
To nie pierwsze ostrzeżenie dotyczące erytrytolu. W 2023 roku badanie kohortowe na 4000 osób pokazało, że wysoki poziom erytrytolu we krwi wiązał się z 2x wyższym ryzykiem zawału i udaru. Inne badania wskazują, że erytrytol może zwiększać skłonność płytek krwi do tworzenia skrzepów.
Jednak obecne badanie ma poważne ograniczenia:
- zostało przeprowadzone in vitro (komórki w szalce ≠ organizm człowieka),
- użyto ekstremalnego stężenia – 30 g w małej objętości przez 3h,
- brakowało mechanizmów obronnych żywego organizmu,
- analizowano tylko jedną linię komórkową.
To tak, jakby wrzucić iPhone’a do wanny na 3 godziny i ogłosić, że telefony „nie są wodoodporne”.
Erytrytol – Historia i Popularność
Erytrytol to alkohol cukrowy naturalnie obecny w niektórych owocach (np. gruszki, winogrona) i fermentowanych produktach. Przemysłowo produkowany jest przez fermentację glukozy przy użyciu drożdży.
Dlaczego stał się hitem?
- prawie zero kalorii (0,2 kcal/g),
- niski indeks glikemiczny (GI = 0),
- brak wpływu na insulinę,
- lepsza tolerancja niż inne alkohole cukrowe,
- brak ryzyka próchnicy,
- smak zbliżony do cukru,
- stabilny w wysokich temperaturach.
Do niedawna uważany był za „najbezpieczniejszy słodzik” – FDA nadała mu status GRAS już w 2001 roku.
Mechanizmy Potencjalnej Szkodliwości
Jak coś uznanego za bezpieczne może szkodzić? Hipotezy:
- Endogenna produkcja – organizm sam produkuje erytrytol w małych ilościach, a nadmiar może zaburzać równowagę.
- Kumulacja w tkankach – 90% jest wydalane z moczem, ale co z resztą?
- Interakcje z bakteriami jelitowymi – możliwa produkcja związków prozapalnych.
- Efekt dawki – małe ilości są neutralne, ale duże (20–50 g dziennie) mogą być ryzykowne.
WISH Erytrytol 1000g-KLIKNIJ TUTAJ
Ile Faktycznie Spożywamy?
Naturalnie z owoców dostarczamy 1–2 g erytrytolu dziennie. Tymczasem produkty „bez cukru” potrafią zawierać:
- lody keto – 15–25 g,
- czekolada zero sugar – 20–30 g,
- napoje – 5–10 g na puszkę,
- żelki – 20–30 g na opakowanie.
Łatwo dojść do 50–100 g dziennie, czyli nawet 50x więcej niż naturalne spożycie.
Kto Powinien Szczególnie Uważać
- osoby z chorobami serca,
- pacjenci po udarze lub TIA,
- diabetycy,
- osoby z nadciśnieniem,
- palacze,
- osoby po 50. roku życia,
- osoby z rodzinną historią chorób naczyniowych.
Paradoksalnie, to właśnie te grupy najczęściej sięgają po produkty „bez cukru”.
Alternatywy dla Erytrytolu
- Stevia – naturalna, ale z goryczką,
- Monk fruit – obiecujący, często łączony ze stevią,
- Aluloza – nowy, ale drogi,
- Ksylitol – dobry, ale trujący dla psów,
- Małe ilości cukru – czasem lepsze niż 30 g erytrytolu.
Big Nature Ksylitol 1000g-KLIKNIJ TUTAJ
Najlepsze wyjście? Stopniowe odzwyczajenie od intensywnej słodyczy.
Jak Interpretować Badania In Vitro
Badania na komórkach to dopiero pierwszy krok. Hierarchia dowodów:
- in vitro (komórki),
- badania na zwierzętach,
- badania kliniczne na ludziach (RCT),
- meta-analizy.
Erytrytol jest dopiero na etapie nr 1. To sygnał ostrzegawczy, nie ostateczny werdykt.
Praktyczne Zalecenia
- osoby zdrowe: ogranicz do <20 g/dzień,
- osoby z ryzykiem sercowo-naczyniowym: rozważ eliminację,
- dzieci i kobiety w ciąży: unikać (brak danych).
Ogólnie: „bez cukru” ≠ „bez ograniczeń”.
Co Dalej z Badaniami?
Potrzebne są:
- badania na zwierzętach z realistycznymi dawkami,
- pomiary funkcji śródbłonka u ludzi,
- obserwacje długoterminowe,
- ustalenie bezpiecznej dziennej dawki.
To może potrwać 5–10 lat.
Podsumowanie – Między Paniką a Ignorancją
Nowe badanie to ważny sygnał ostrzegawczy, ale nie dowód, że erytrytol wywołuje udary. Kluczem jest umiar i świadomość. Nie jest ani „trucizną”, ani „cudownym słodzikiem”.
Świat Supli przypomina: nauka ewoluuje. Dziś wiemy jedno, jutro dowiemy się więcej. Twoja rola? Decydować na podstawie tego, co wiemy teraz – z otwartością na przyszłe odkrycia.
Erytrytol i Udar – Najczęściej Zadawane Pytania
Czy badanie dowodzi, że erytrytol powoduje udary?
Nie. Pokazuje tylko potencjalny mechanizm w komórkach in vitro.
Czy 30 g to realna dawka?
Nie – stężenie w badaniu było ekstremalne. W organizmie erytrytol jest rozcieńczony i szybko wydalany.
Kto powinien najbardziej uważać?
Osoby z chorobami serca, udarem w historii, nadciśnieniem, cukrzycą i po 50. roku życia.
Ile można spożywać bezpiecznie?
Oficjalnie: 0,6–1 g/kg masy ciała. Ostrożnościowo: <20 g/dzień dla zdrowych, <10 g/dzień dla osób z ryzykiem.
Czy lepiej wrócić do cukru?
Nie. Cukier ma udowodnione szkody metaboliczne. Lepiej wybierać inne słodziki lub ograniczyć ogólną słodycz diety.
📌 Wniosek: erytrytol nie jest „zabójcą mózgu”, ale też nie jest wolny od ryzyka. Używaj go z umiarem, obserwuj nowe badania i pamiętaj – dawka czyni truciznę.
