Cukier jest obecny w naszej diecie od wieków, dodając słodycz i przyjemność naszym potrawom i napojom. Jednak nie można zapomnieć o skutkach zdrowotnych zbyt dużej ilości spożywanego cukru. Dlatego wiele osób szuka alternatyw, które będą smaczne, ale jednocześnie zdrowsze dla organizmu. W ostatnich latach na popularności zyskała stewia — naturalny słodzik otrzymywany z rośliny o tej samej nazwie. Czy stewia to zdrowy następca cukru, czy kolejny rakotwórczy aspartam? W naszym artykule przedstawimy Ci wszystkie ważne informacje na ten temat.
Czym jest stewia?
Stewia, znana naukowo jako Stevia rebaudiana, to roślina pochodząca z Ameryki Południowej. Od setek lat jest używana przez miejscową ludność jako słodzik i leczniczy środek. Roślina ta zawiera naturalne związki słodzące, zwane glikozydami stewiolowymi, które nadają stewii jej słodki smak. Najważniejszym z tych związków jest stewiozyd, który jest 200-300 razy słodszy od cukru, ale nie zawiera kalorii.
Zalety stewii
- Niska kaloryczność: Jednym z głównych powodów, dla których stewia zyskała popularność, jest jej niska kaloryczność. Osoby, które chcą schudnąć lub utrzymać zdrową wagę, często sięgają po stewię jako alternatywę dla tradycyjnego cukru.
- Naturalne pochodzenie: Stewia jest w pełni naturalnym słodzikiem, otrzymywanym z rośliny. W przeciwieństwie do sztucznych słodzików, takich jak aspartam, stewia nie zawiera żadnych sztucznych składników ani dodatków chemicznych.
- Brak wpływu na poziom cukru we krwi: Stewia ma niski indeks glikemiczny, co oznacza, że nie powoduje gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi. Dlatego stewia może być również bezpieczna dla osób z cukrzycą.
- Bezpieczeństwo dla zębów: Cukier działa zdecydowanie negatywnie na zdrowie jamy ustnej i powstawanie próchnicy. Stewia nie powoduje takiego uszkodzenia zębów, dlatego jest polecana przez stomatologów jako zdrowsza alternatywa dla cukru.
Kontrowersje wokół stewii
Choć stewia ma wiele zalet, niektóre badania sugerują, że może istnieć pewne powiązanie między jej spożyciem a negatywnymi efektami zdrowotnymi. Należy jednak zauważyć, że większość badań dotyczyła spożywania stewii w dużych ilościach lub w formie ekstraktów, a nie w naturalnej postaci.
Aspartam to sztuczny słodzik, który jest około 200 razy słodszy od cukru i powszechnie stosuje się go jako substytut cukru w żywności i napojach. Aspartam jest metylowym estrze dipeptydu kwasu asparaginowego i fenyloalaniny.
Zgodnie z Międzynarodową Agencją Badań nad Rakiem (IARC) oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), aspartam został sklasyfikowany jako “prawdopodobnie rakotwórczy dla ludzi”. Istnieją badania wskazujące na potencjalny związek między spożywaniem aspartamu a pewnym rodzajem raka wątroby — rakiem wątrobowokomórkowym. Jednakże, ograniczenia w dostępnych dowodach dotyczących zarówno nowotworów, jak i innych skutków zdrowotnych, zostały zauważone przez obie oceny przeprowadzone przez IARC i JECFA.
Potencjalne efekty uboczne stewii
- Smak metaliczny: Niektóre osoby zgłaszają, że spożywanie stewii powoduje u nich smak metaliczny w ustach. Jednak nie jest to efekt występujący u wszystkich osób i może zależeć od indywidualnej wrażliwości na związki stewiolowe.
- Możliwość wpływu na układ hormonalny: Istnieją niektóre obawy, że spożywanie stewii w dużych ilościach może mieć wpływ na układ hormonalny, zwłaszcza na poziom testosteronu i estrogenów. Jednak potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić te teorie.
- Możliwość alergii: U niektórych osób może wystąpić alergia na stewię, objawiająca się m.in. wysypką skórną, świądem czy obrzękiem. Osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych (np. chryzantemy) mogą być bardziej podatne na wystąpienie alergii na stewię.
- Problemy trawienne: istnieją doniesienia, że spożywanie dużej ilości stewii może powodować biegunki i nudności.
Jak spożywać stewię?
Stewię można spożywać na wiele różnych sposobów. Dostępna jest w formie sproszkowanego ekstraktu, tabletek, płynów, a nawet w postaci suszonego liścia. Można ją dodawać do napojów, wypieków, jogurtów czy deserów, zamiast tradycyjnego cukru. Ważne jest jednak zachowanie umiaru i nieprzekraczanie zalecanych dawek spożycia.
Podsumowanie
Stewia jest naturalnym słodzikiem o niskiej kaloryczności, który zdobył popularność jako alternatywa dla cukru. Ma wiele zalet, takich jak naturalne pochodzenie, brak wpływu na poziom cukru we krwi oraz bezpieczeństwo dla zębów. Jednak istnieją również pewne kontrowersje i potencjalne efekty uboczne, które wymagają dalszych badań. Jeśli zastanawiasz się nad zastosowaniem stewii jako zastępcy cukru, obecne badania donoszą, że jest o wiele zdrowsza niż aspartam
