Zatrzymanie wody w organizmie to stan, w którym ciecz gromadzi się w nadmiarze w tkankach, wywołując szereg negatywnych symptomów. Zjawisko to znane jest również jako retencja i występuje bardzo często u osób borykających się z zaburzeniami gospodarki hormonalnej lub w przypadku sportowców przebywających na diecie redukcyjnej. Najczęstszą przyczyną retencji jest mimo wszystko niezbilansowana dieta.
Prawidłowa ilość wody w organizmie
Szacuje się, że woda w organizmie dorosłego człowieka powinna wynosić od 45% do nawet 80% masy ciała. Tak duża rozbieżność wynika z faktu, że poziom cieczy regulowany jest przez wiele czynników i może się dynamicznie zmieniać w czasie. Przykładowo po intensywnym wysiłku poziom wody ulegnie obniżeniu względem stanu wejściowego. Obniżenie poziomu poniżej dolnej granicy skutkuje odwodnieniem, z kolei zatrzymanie wody w organizmie oznacza, że przekroczona została górna granica procentowego udziału masowego wody w tkankach.
Zatrzymanie wody w organizmie może również nastąpić pomimo odpowiedniego poziomu cieczy w organizmie. W takiej sytuacji nieprawidłowość objawia się w postaci miejscowego obrzęku najczęściej w miejscach opornych tkanek tłuszczowych, czyli bioder, ud lub dolnej części brzucha.
Przyczyny zatrzymywania wody w organizmie
- Duże spożycie soli (ponad 4g dziennie) powoduje zwiększenie poziomu sodu w organizmie. Sód na poziomie tkankowym wiąże cząsteczki wody, przez co niemożliwe jest wydalenie cieczy z organizmu. Wiązanie wody powoduje obrzęki oraz zwiększenie udziału masowego wody względem tkanek. Długotrwałe spożywanie sporych ilości soli może doprowadzić do hipernatremii, czyli stanu, w którym stężenie sodu w surowicy krwi wynosi ponad 145 mmol/l. W takim stanie długotrwałe utrzymanie wody w organizmie jest nieuniknione.
- Gwałtowna redukcja może stanowić kolejną przyczynę zatrzymania wody w organizmie, choć w tym przypadku należy mówić o anomalii miejscowej w miejscu opornych komórek tłuszczowych. Dieta redukcyjna w założeniu powoduje “spalenie” komórek tłuszczowych, ponieważ organizm w obliczu niedostatecznej ilości otrzymywanych kalorii wykorzystuje zakumulowaną tkankę zapasową do odżywienia tkanek. Efektem ubocznych spalania tkanki tłuszczowej może być wypełnianie pustych komórek tłuszczowych wodą. W ten sposób organizm próbuje zachować komórki, które ponownie mógłby wypełnić tkanką zapasową w okresie zwiększonej podaży kalorycznej. Aby pozbyć się retencji wywołanej redukcją, należy uzbroić się w cierpliwość i spożywać większą ilość wody. Po około 2-3 tygodniach woda z komórek tłuszczowych zostanie wydalona, a tym samym obrzęk zniknie.
- Duże spożycie alkoholu również może wpłynąć na gromadzenie wody w organizmie. Spożywanie etanolu powoduje wypłukanie wody z organizmu, zatem z początku występuje efekt odwodnienia, z którym organizm usilnie próbuje walczyć. Wobec tego następuje magazynowanie wody jako materiału zapasowego. Gdy organizm poradzi sobie z obecnością etanolu, gospodarka wodna wraca do normy, jednak zmagazynowana ciecz utrzymuje się jeszcze przez jakiś czas. Jeśli zatem ktoś pragnie uniknąć retencji, powinien maksymalnie ograniczać spożywanie alkoholu.
- Niedobór wody w organizmie paradoksalnie również powoduje zatrzymanie wody w organizmie. Mechanizm działania jest bliźniaczo podobny do przypadku z odwodnieniem wywołanym spożywaniem alkoholu. Organizm w obliczu niedoboru cieczy gromadzi wodę w postaci substancji zapasowej, co objawia się jako miejscowe obrzęki.
- Inne przyczyny gromadzenia wody w organizmie to zaburzenie gospodarki hormonalnej, przyjmowanie leków takich jak kortykosteroidy, blokery kanału wapniowego czy tabletki antykoncepcyjne, a także w przypadku kobiet nadchodząca miesiączka czy ciąża. Również narażenie organizmu na długotrwały upał lub zastój związanym z mniejszą aktywnością ruchową może wpływać na spotęgowanie procesu retencji.
Konsekwencje nagromadzenia wody w organizmie
O tym, jak ważna jest walka z retencją świadczą objawy wynikające ze stanu takiego organizmu. Najbardziej charakterystycznym skutkiem retencji są podskórne obrzęki przypominające nieco warstwy tkanki tłuszczowej. W przypadku osób pracujących nad sylwetką, retencja jest problematyczna, ponieważ niekorzystnie wpływa na kompozycję ciała.
Oprócz negatywnych skutków natury wizualnej, nagromadzenie wody w organizmie powoduje uczucie ciężkości związane przede wszystkim z nagłym zwiększeniem masy ciała. Ponadto obrzęki nóg i stóp mogą powodować chroniczne zmęczenie i boleści np. podczas odbywania dłuższych spacerów. Finalnie retencja może powodować rozdrażnienie, bóle głowy oraz spadki koncentracji.
Należy pamiętać, że nagromadzenie wody w organizmie może wskazywać na poważniejsze schorzenie, którego następstwem jest właśnie zjawisko retencji. Do takich schorzeń zaliczyć można niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek, choroby układu krążenia i serca, a nawet choroby związane z niepoprawnym działaniem wątroby. Jeżeli retencja utrzymuje się w organizmie przez dłuższy czas, należy sprawdzić czy jej podłoże nie wynika z innej, groźniejszej choroby.
Suplementy pomagające pozbyć się nadmiaru wody z organizmu kupisz tutaj
Sposoby walki z retencją
Jak można wywnioskować po skutkach długotrwałej retencji, należy niezwłocznie przeciwdziałać kumulowaniu się wody w tkankach. Istnieje kilka skutecznych sposobów walki z retencją, lecz najważniejszym z nich jest cierpliwość. Nagromadzona woda może utrzymywać się w tkankach kilka godzin, kilka dni, ale w skrajnych przypadkach okres ten może się wydłużyć nawet do kilku tygodni. Na retencję mają wpływ nie tylko czynniki środowiskowe, ale również epigenetyczne, wobec tego czas w jakim organizm poradzi sobie z problemem zależy od indywidualnych predyspozycji danej osoby. Najskuteczniejsze metody walki z retencją to:
- Spożywanie dużych ilości wody: Organizm, który regularnie otrzymuje odpowiednią ilość płynu, nie ma potrzeby gromadzenia cieczy w postaci podskórnego materiału zapasowego. Jest to metoda, która nie tylko pozwala przeciwdziałać już występującej retencji, ale również umożliwia zupełne uniknięcie niepożądanego efektu. Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na wodę rośnie proporcjonalnie do masy ciała, zatem osoba ważąca przykładowo 80 kilogramów będzie potrzebowała nieco więcej płynu niż osoba o masie 70 kilogramów.
- Długi i regularny sen: Podczas snu następuje regulacja gospodarki hormonalnej. Ma ona duży wpływ na zjawisko retencji, dlatego trzeba dbać o to, by organizm miał odpowiednio dużo czasu na nocną regenerację. Sen powinien trwać 7-8 godzin, a pomieszczenie sypialne musi być odpowiednio zaciemnione, by jakość snu była wysoka.
- Dieta uboga w sól: Jak wcześniej wspomniano, sól wpływa na zwiększenie stężenia sodu wiążącego wodę w tkankach. Zastąpienie soli przyprawami lub ziołami pozwoli uniknąć konsumpcji szkodliwego składnika bez utraty walorów smakowych gotowanych potraw.
- Konsumpcja posiłków bogatych w błonnik: Podczas problemów z trawieniem w jelitach może zalegać sporo resztek pokarmów oraz wody, którą należy wydalić. Błonnik wspomaga pracę jelit, dzięki czemu wydalanie wody i niepożądanych produktów procesu trawienia stanie się bardziej efektywne.
- Ziołowe herbaty: Wiele herbat ziołowych posiada właściwości moczopędne. Dzięki temu wpływają na usprawnienie układu wydalniczego, a co za tym idzie, wypłukiwanie wody i niepotrzebnych substancji z organizmu. Zaparzanie takiej herbaty regularnie minimalizuje ryzyko wystąpienia retencji.
- Regularny ruch: Aktywność fizyczna ma zbawienny wpływ na organizm i również w przypadku retencji może okazać się pomocna. Regularne ćwiczenia wpływają na gospodarkę wodną organizmu, z kolei rozszerzanie naczyń krwionośnych, które jest następstwem wysiłku, powodują większe wchłanianie i wydalanie płyn przez układ wydalniczy.
Błonnik wspomagający pozbycie się nadmiaru wody z organizmu kupisz tutaj
Podsumowanie
Nagromadzenie wody w organizmie to proces, który może wystąpić poprzez zaniedbanie odpowiedniej diety, spożywanie zbyt dużej ilości alkoholu lub jako następstwo poważniejszej choroby. Przeciwdziałanie retencji wiąże się z wypracowaniem korzystnych nawyków żywieniowych oraz zwiększeniu aktywności fizycznej, jednakże długotrwała retencja może wskazywać na podłoże chorobowe, które niezwłocznie należy zbadać. Niezależnie od przyczyny, retencję należy zwalczać, by niwelować negatywne skutki obecności wody w tkankach podskórnych.
