Jeśli unikasz glutenu z powodu nieceliakalnej nadwrażliwości (NCGS), najnowsze badania mogą całkowicie zmienić Twoje podejście do diety. Nowa publikacja naukowa podważa istnienie tego zjawiska i wskazuje na efekt nocebo jako potencjalne źródło objawów.
Badanie, które podważa istnienie NCGS
Opublikowane właśnie badanie rzuca nowe światło na kontrowersyjną kwestię nietolerancji glutenu. Przeprowadzono randomizowane badanie w układzie krzyżowym z udziałem dwóch grup:
- 16 osób z zdiagnozowaną NCGS
- 20 osób zdrowych, bez zgłaszanych problemów z glutenem
Wszyscy uczestnicy otrzymywali w losowej kolejności:
- Jogurt z glutenem (16 g) lub jogurt z białkiem serwatkowym (placebo)
- Dwie muffinki dziennie przez 5 dni: z glutenem (8 g) lub bezglutenowe
Po dwóch tygodniach nastąpiła zamiana. Uczestnicy nie wiedzieli, które produkty zawierają gluten.
Wyniki badania: co naprawdę powoduje objawy?
Osoby z NCGS zgłaszały dolegliwości po spożyciu zarówno produktów zawierających gluten, jak i placebo. Co zaobserwowano?
- Zwiększone zmęczenie po jogurcie z glutenem, ale też po placebo
- Ból brzucha i wzdęcia po muffinkach z glutenem i bez
- Brak zmian w biomarkerach stanu zapalnego (kortyzol, hs-CRP)
Wskazuje to na silny wpływ efektu nocebo – reakcji wynikającej z negatywnych oczekiwań.
Now Foods Papaya Enzymes Pastylki Do Ssania-KLIKNIJ TUTAJ
Czym jest efekt nocebo?
Efekt nocebo to przeciwieństwo placebo. Objawy wywołuje nie sama substancja, lecz przekonanie, że jest szkodliwa. Działa na podstawie:
- Negatywnych przekonań i sugestii
- Uprzednich doświadczeń
- Strachu i lęku przed określonym składnikiem
Eksperci komentują: objawy są realne, ale przyczyna inna
Profesor Biesiekierski, autor badania, podkreśla, że objawy zgłaszane przez pacjentów są prawdziwe. Problem w tym, że u wielu osób gluten nie jest ich rzeczywistym źródłem.
Fruktany zamiast glutenu? Alternatywna hipoteza
Badanie z 2017 roku opublikowane w „Gastroenterology” sugerowało, że objawy przypisywane glutenowi mogą być wywoływane przez fruktany – węglowodany obecne m.in. w:
- Pszenicy, życie, jęczmieniu
- Cebuli, czosnku, szparagach
Tabela: fruktany vs. gluten
| Produkt | Gluten | Fruktany | Potencjalne dolegliwości |
|---|---|---|---|
| Pszenica | Wysoka | Wysoka | Objawy u osób z celiakią i wrażliwych |
| Żyto | Średnia | Wysoka | Częste objawy przypisywane glutenowi |
| Cebula | Brak | Bardzo wysoka | Objawy mimo braku glutenu |
| Ciecierzyca (bezglutenowa) | Brak | Średnia | Możliwe dolegliwości |
| Produkty kukurydziane | Brak | Niska | Zwykle dobrze tolerowane |
BioTechUSA Iso Whey Zero 908g-KLIKNIJ TUTAJ
Co oznacza to dla osób na diecie bezglutenowej?
Dla osób z samozdiagnozowaną nietolerancją glutenu:
- Skonsultuj się z dietetykiem przed eliminacją glutenu
- Wykonaj badania w kierunku celiakii
- Zidentyfikuj inne możliwe czynniki: fruktany, FODMAPs
- Prowadź dziennik żywieniowy
Dla lekarzy i dietetyków:
- Dokładna diagnostyka przed zaleceniem diety eliminacyjnej
- Uwaga na efekt nocebo
- Testowanie eliminacji fruktanów i innych składników
- Uwzględnianie aspektów psychosomatycznych
Dieta bezglutenowa – moda czy konieczność?
Dieta bezglutenowa zyskała popularność, choć rzeczywista potrzeba jej stosowania dotyczy niewielkiej grupy osób.
Kto naprawdę powinien unikać glutenu?
- Osoby z celiakią
- Osoby z alergią na pszenicę
- Osoby z dermatitis herpetiformis
W przypadku NCGS często winne są inne czynniki, a objawy mogą mieć podłoże psychosomatyczne lub wynikać z zespołu jelita drażliwego (IBS).
Koszty i ryzyko niepotrzebnej diety bezglutenowej
Produkty bezglutenowe są znacznie droższe i mogą prowadzić do niedoborów składników odżywczych oraz zwiększonego stresu.
Tabela: koszty tradycyjnych vs. bezglutenowych produktów
| Produkt | Wersja tradycyjna | Wersja bezglutenowa | Różnica |
|---|---|---|---|
| Chleb (500 g) | 5 zł | 15 zł | +200% |
| Makaron (400 g) | 4 zł | 12 zł | +200% |
| Mąka (1 kg) | 3 zł | 12 zł | +300% |
| Płatki śniadaniowe | 8 zł | 22 zł | +175% |
| Miesięczny koszt | ~400 zł | ~1200 zł | +200% |
Jak prawidłowo diagnozować problemy z glutenem?
Krok 1: Wykluczenie celiakii
- Badania krwi: tTG, EMA, DGP
- Biopsja jelita cienkiego
- Badania genetyczne: HLA-DQ2/DQ8
Uwaga: nie eliminuj glutenu przed badaniami
Krok 2: Wykluczenie alergii na pszenicę
- Testy skórne
- Badania krwi (swoiste IgE)
- Próby prowokacyjne
Krok 3: Diagnoza różnicowa NCGS
- Prowadzenie dziennika żywieniowego
- Eliminacja i ponowne wprowadzanie fruktanów, FODMAPs
- Rozważenie innych białek pszenicy i dodatków
Krok 4: Konsultacja z dietetykiem
- Profesjonalny nadzór
- Indywidualne podejście
- Monitorowanie stanu odżywienia
Podsumowanie: co wynika z najnowszego badania?
- Objawy zgłaszane przez osoby z NCGS mogą wynikać z efektu nocebo
- Brak różnic w reakcjach fizjologicznych po spożyciu glutenu i placebo
- Możliwe, że winowajcami są fruktany lub inne składniki
- Przed wprowadzeniem diety eliminacyjnej konieczna jest konsultacja z dietetykiem
To badanie pokazuje, jak silnie nasze przekonania mogą wpływać na reakcje organizmu. Rzetelna diagnostyka i wiedza to klucz do zdrowia – nie zawsze rozwiązaniem jest eliminacja całych grup produktów.
