Gliceryna występuje w wielu produktach kosmetycznych dostępnych na rynku. Jakie ma właściwości i zastosowanie (nie tylko kosmetologiczne)? Dlaczego warto ją stosować? Kto powinien unikać produktów z zawartością glicerolu?
Co to jest gliceryna?
Gliceryna, nazywana również glicerolem (oznaczenie E422), to organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi cukrowych. Jest ona najprostszym trwałym alkoholem trójwodorotlenowym. Nazwa chemiczna gliceryny brzmi propanotriol.
Otrzymywanie gliceryny
Glicerynę pozyskuje się na dwa sposoby:
- Naturalny – głównym źródłem pozyskiwania gliceryny w sposób naturalny są tłuszcze roślinne oraz tłuszcze zwierzęce. Roślinna gliceryna wytwarzana jest najczęściej z oleju kokosowego lub palmowego.
- Syntetyczny – syntetyczna forma glicerolu otrzymywana jest z propylenu (propenu), który jest gazowym węglowodanem pozyskiwanym z benzyny.
Niestety, ale producenci kosmetyków nie są zobowiązani do podawania informacji na etykietach produktów o sposobie wytwarzania gliceryny. Powszechną praktyką jest dodawanie do kosmetyków gliceryny syntetycznej, jednak sposób otrzymywania glicerolu nie ma znaczenia w kontekście działania tej substancji na organizm.
Osoby, które nie używają produktów pochodzenia zwierzęcego, powinny szukać na etykiecie oznaczenie “Glycerin vegetal”, zamiast samego “Glycerin”.
Właściwości gliceryny
Do właściwości chemicznych glicerolu zalicza się:
- ciecz w warunkach normalnych,
- bez zapachu,
- słodki smak,
- bezbarwna,
- bardzo tłusta,
- przeźroczysta,
- gęstość 1,26 g/cm^3,
- dobrze rozpuszczalna w wodzie i alkoholu.
Gliceryna nie od dziś znana jest w kosmetologii. Ze względu na swoją niską cenę powszechnie stosowana jest w wielu wyrobach kosmetycznych. Jej cechą jest higroskopijność, czyli dobrze pochłania wodę. Gliceryna nie jest rozpuszczalna w tłuszczach, ale stanowi dla nich świetny rozpuszczalnik.
Glicerol wpływa na konsystencję produktów. Przeciwdziała wysychaniu oraz krystalizacji różnych składników. Wpływa korzystnie na proces homogenizacji, który odpowiada za łączenie się składników wodnych z tłustymi, do których można zaliczyć masła i oleje roślinne.
Gliceryna jest świetnym konserwantem, ponieważ zmniejsza aktywność wody, która promuje wzrost drobnoustrojów. Dzięki braku zapachu może być wykorzystywana w różnych produktach bez wpływu na ich aromat.
Substancja ta cechuje się małymi cząsteczkami, dlatego z łatwością przenika w głąb warstwy rogowej naskórka, tym samym ułatwia wnikanie innych substancji odżywczych do wnętrza skóry.
Kosmetyczne zastosowanie gliceryny
Gliceryna jest jednym z najczęściej stosowanych substancji w produktach kosmetycznych o działaniu nawilżającym i natłuszczającym.
Można znaleźć ją w takich produktach jak:
- kremy do twarzy: głównym zadaniem gliceryny w kremach do twarzy jest nawilżenie oraz zregenerowanie skóry. Polecana jest dla cery suchej, która charakteryzuje się podatnością na występowanie suchych skórek i brakiem sprężystości. Przeznaczony jest również dla skóry dojrzałej, ponieważ wygładza zmarszczki i napina skórę.
- kremy do rąk: wiele osób boryka się z przesuszoną skórą dłoni. Glicerol łagodzi podrażnienia i wpływa na zmiękczenie zrogowaciałej warstwy skórnej.
- kremy do stóp: dzięki małym cząsteczkom potrafi wnikać w głębsze warstwy skóry, przez co stopy po użyciu kremu z zawartością glicerolu są miękkie i przyjemne w dotyku.
- balsamy i kremy do ciała: glicerol zbiera wodę i wiąże ją w naskórku, dlatego korzystnie wpływa na głębokie nawilżenie skóry. Wykazuje również długotrwałe działanie, ponieważ rezultaty są widoczne aż do 24 godzin od aplikacji kremu na twarz.
- krem ochronny na chłodniejsze miesiące: skóra potrzebuje wyjątkowej pielęgnacji w okresie jesienno-zimowym, a glicerol znakomicie chroni ją przed wiatrem, wilgocią i mrozem. Zapobiega utracie wody i wysuszeniu.
- kosmetyki do włosów: stosowany w szamponach, odżywkach i maskach do włosów, których głównym celem jest wzmocnienie struktury włosa, zapobiegania wypadaniu włosów oraz wygładzenie ich.
- kosmetyki do rzęs: czysty roztwór gliceryny można wymieszać z olejkiem rycynowym w proporcji 1:2, żeby wzmocnić i przyspieszyć porost rzęs.
Farmaceutyczne zastosowanie gliceryny
Gliceryna ma również zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym. Na rynku dostępne są różne stężenia glicerolu. W składzie takich preparatów dominuje gliceryna, natomiast resztę stanowi najczęściej woda utleniona.
Są różne formy tej substancji: gliceryna do picia lub w postaci czopków doodbytniczych. Podaje się ją wewnętrznie, żeby wywołać szybsze wypróżnienie. Aplikacja czopków doodbytniczych działa miejscowo drażniąco, przez co wzmaga perystaltykę jelit. Oprócz tego, glicerol ma działanie natłuszczające i nawilżające, dzięki czemu łatwiejszy jest poślizg i pasaż treści kałowej w jelitach.
Glicerynowe czopki są bezpieczne do stosowania u osób z zaparciami. Mogą stosować je kobiety w ciąży, osoby starsze oraz dzieci powyżej 3. roku życia.
Gliceryna apteczna stosowana jest również jako roztwór na skórę w celu nawilżenia zrogowaciałego i popękanego naskórka. Posiada działanie antyzapalne.
Glicerynę stosuje się również w produktach wpływających na zmiękczenie woskowiny usznej. Może występować w postaci sprayu, kropli lub ampułki.
Gliceryna stosowana jest również jako składnik kropli do oczu. Ma zastosowanie miejscowe. Należy zaaplikować 1-2 krople do każdego oka do worka spojówkowego. Jej głównym celem jest zmniejszenie objawów zespołu suchego oka, czyli suchości i pieczenia oczu.
Do produkcji domowych kosmetyków świetnie sprawdza się monostearynian glicerolu. Z tym emulgatorem można tworzyć nietłuste kremy, które zawierają fazę tłuszczową w wysokości ok. 20%. Świetnie sprawdzają się takie produkty do skóry trądzikowej, mieszanej oraz tłustej.
Emulgatora można również użyć do zrobienia: dezodorantu do stóp w kremie, wodoodpornego kremu dla dzieci oraz delikatnego mleczka do ciała.
Zastosowanie spożywcze gliceryny
Gliceryna znajduje swoje zastosowanie także w przemyśle spożywczym. Stosuje się ją w celu regulacji i utrzymaniu pożądanej wilgoci produktów.
Jest popularnym konserwantem w żywności (kod E422), dzięki właściwości wiązaniu wody, która zmniejsza wzrost chorobotwórczych drobnoustrojów.
Cechuje się słodkim smakiem, dlatego często dodawana jest do produktów spożywczych jako substancja słodząca. Ma działanie regulujące gęstość wyrobów, przez co wykorzystywana jest do produkcji ekstraktów roślinnych oraz likierów.
Gliceryną spożywczą można również przywrócić użyteczność zaschniętym barwnikom.
Gliceryna w sporcie
Mechanizm działania
Gliceryna jest substancją często stosowaną przez sportowców, przynosi wiele korzyści zarówno w dyscyplinach siłowych jaki wytrzymałościowych, jest to związek silnie higroskopijny czyli posiadający zdolność do wiązania dużej ilości wody.
W skrócie można powiedzieć że tam gdzie jest gliceryna, tam znajduje się również duża ilość wody, woda natomiast transportuje szereg substancji energetycznych oraz anabolicznych do mięśni.
Korzyści
Dzięki suplementacji gliceryny przed treningiem z pewnością odczujesz wzrost pompy mięśniowej, mięśnie nabiorą twardości oraz zwiększy się waskularyzacja. Poprawnie nawodniony mięsień jest zdolny do generowania większej mocy co przyczynie się do wzrostu siły. Dodatkowo gliceryna zapobiega odwodnieniu organizmu, z tego względu zaleca się ją stosować podczas wysiłków fizycznych w wysokiej temperaturze.
– wzrost pompy mięśniowej
– zapobiega odwodnieniu
– lepsza regeneracja mięśni
– poprawa jakości treningu
Dawkowanie
Istnieją dwa skuteczne sposoby dawkowania gliceryny:
– 15ml gliceryny na 500ml wody wypite 30-60 minut przed treningiem
– 10ml gliceryny rozpuszczone w 350ml wody wypite 30 minut przed treningiem oraz druga dawka 10ml gliceryny rozpuszczone w wodzie podczas treningu.
Z czym warto łączyć glicerynę?
Jest to substancja typowo przed treningowa, warto połączyć ją z wysokiej jakości pre-workoutem o dużej zawartości kofeiny.
Duży wybór suplementów przed treningowych znajdziesz tutaj.
Inne zastosowania glicerolu
Gliceryna oprócz zastosowania w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym, ma zastosowanie w innych dziedzinach:
- w produkcji materiałów wybuchowych,
- w produkcji barwników,
- w garbarstwie,
- w sporcie do zwiększenia ilości tkanki mięśniowej,
- jako składnik płynów do e-papierosów,
- w produkcji płynów chłodniczych i hamulcowych,
- jako dodatek do płynu do mycia okien.
Glicerol – szkodliwość
W szczególności nie zaleca się stosowania glicerolu przez osoby uczulone na tę substancję.
Należy również uważać na stężenie gliceryny, ponieważ wysokie nierozcieńszone stężenie roztworu glicerolu moża działać wysuszająco na naskórek.
Szkodliwie na organizm człowieka wpływa wdychanie oparów, które pochodzą z termicznego rozkładu gliceryny. Może to spowodować skrócenie oddechu, kichanie i kaszel.
Zbyt długie stosowanie nadmiernych ilości glicerolu może przyczynić się do wystąpienia zaburzenia pracy serca.
Spożywanie dużych dawek glicerolu zaburza klarowność myślenia i zmniejsza poziom koncentracji. Stosowania wewnętrznego gliceryny powinny unikać diabetycy, ponieważ wpływa ona na zmianę wahania poziomu cukru we krwi.
Do innych skutków ubocznych stosowania gliceryny w zbyt dużej ilości (powyżej 1g/kg masy ciała) można zaliczyć:
- nudności,
- wymioty,
- ból głowy,
Jednak bardzo rzadko obserwuje się negatywne skutki gliceryny.
Gliceryna – podsumowanie
Gliceryna jest niedrogim i powszechnie dostępnym produktem stosowanym w różnych przemysłach. Jej główną zaletą jest wysoka higroskopijność, natłuszczanie i nawilżanie naskórka. Docenią ją zarówno osoby młode, jak i w dojrzałym wieku. Świetnie sprawdza się jako środek czystości w domu. Może być stosowana również wewnętrznie w postaci płynu lub czopków doodbytniczych.
Nie należy przekraczać spożywania ani nakładania zewnętrznie zalecanych stężeń glicerolu, ponieważ może wiązać się to z nieprzyjemnymi skutkami.
