Najnowsza Lista Zabronionych Substancji WADA na Rok 2025: Co Zmienia się w Świecie Sportu?

Dla każdego dietetyka sportowego, trenera i sportowca nowa lista substancji zabronionych przez WADA to istotne wydarzenie, które może wpłynąć na ich codzienną pracę, suplementację i zalecenia żywieniowe. WADA co roku aktualizuje przepisy antydopingowe, aby dostosować je do zmian w sporcie, ponieważ priorytetem jest zachowanie zasad czystej rywalizacji i zdrowia zawodników. W 2025 roku wprowadzone modyfikacje wymagają większej uwagi w doborze suplementów, jednak zapewniają jasne standardy dla bezpieczeństwa i uczciwości sportu.

Główne Zmiany na Liście Zabronionych Substancji WADA na Rok 2025

W najnowszej aktualizacji lista zabronionych substancji, która zacznie obowiązywać 1 stycznia 2025 roku, zawiera kilka kluczowych modyfikacji:

Nowe klasy substancji

WADA wprowadza dodatkowe kategorie, aby lepiej kontrolować niektóre substancje używane w sporcie, w tym:

• Substancje niezatwierdzone – substancje, które nie mają medycznych zastosowań i są zakazane w sporcie.
• Modulatory hormonalne i metaboliczne – substancje wpływające na równowagę hormonalną, które mogą wpływać na wyniki sportowe.
• Środki moczopędne i maskujące – leki używane do maskowania obecności innych zabronionych substancji.
• Środki pobudzające – nowe kategorie substancji stymulujących, które mogą zwiększać wydolność sportową.

Zmiany w stosowaniu formoterolu

Formoterol, lek wziewny, jest szeroko stosowany jako środek rozszerzający oskrzela, ponieważ skutecznie ułatwia oddychanie w przypadku astmy i innych schorzeń płuc. Nowe zasady wprowadzają wymóg zachowania określonych odstępów czasowych między dawkami, ponieważ celem jest uniknięcie kumulacji leku w organizmie oraz zmniejszenie ryzyka jego nadużycia. Maksymalna dopuszczalna dawka dzienna wynosi 54 mikrogramy, jednak nowe wytyczne dodatkowo precyzują, że z uwagi na bezpieczeństwo konieczne jest zachowanie minimum 12 godzin przerwy między kolejnymi dawkami. W podsumowaniu, zmiany te mają na celu poprawę bezpieczeństwa stosowania formoterolu i ochronę zdrowia sportowców.

Beta-blokery

WADA usunęła beta-blokery z listy zakazanych substancji w niektórych dyscyplinach, takich jak narciarstwo i snowboard. Substancje te, które obniżają ciśnienie krwi i tętno, są nadal zabronione w dyscyplinach wymagających precyzji, takich jak strzelectwo.

Guanfacyna

WADA wyjaśniła, że guanfacyna, lek stosowany m.in. w leczeniu nadciśnienia, nie jest zakazana, co jest istotne dla sportowców z problemami zdrowotnymi.

Program Monitorowania WADA na Rok 2025: Substancje Pod Stałym Nadzorem

• Ekdysteron – naturalny związek roślinny, który ma właściwości anaboliczne.
• Analogi GnRH (gonadoliberyna) – szczególnie monitorowane u kobiet poniżej 18. roku życia.
• Bupropion – lek stosowany w leczeniu depresji i uzależnień.
• Kofeina – choć nie jest zakazana, WADA monitoruje jej stosowanie, zwłaszcza w wyższych dawkach.
• Nikotyna – substancja o działaniu pobudzającym, która zyskała popularność jako środek poprawiający koncentrację.
• Synefryna – związek występujący w niektórych suplementach diety, często stosowany jako zamiennik efedryny.
• Kodeina i dihydrokodeina – monitorowane podczas zawodów z uwagi na ich działanie przeciwbólowe.
• Fentanyl i tramadol – substancje przeciwbólowe monitorowane poza zawodami.
• Semaglutyd – popularny środek stosowany w leczeniu otyłości i cukrzycy, obserwowany pod kątem nadużycia.

Dlaczego WADA Monitoruje Wybrane Substancje?

Celem programu monitorowania jest śledzenie potencjalnych wzorców nadużycia substancji, które choć obecnie nie są zakazane, mogą być stosowane w sposób zagrażający zdrowiu lub naruszający zasady „czystego” sportu. Program monitorowania ma także na celu zwiększenie świadomości i umożliwienie reagowania na nowe trendy.

Przykład: Kofeina i Nikotyna

Kofeina i nikotyna są substancjami legalnymi, ale ich nadmierne spożycie wśród sportowców może prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych. Choć WADA nie zakazuje ich stosowania, ich monitorowanie pozwala na śledzenie, w jakich ilościach sportowcy je stosują oraz jaki mają one wpływ na wyniki.

Jakie Substancje Są Najczęściej Zabronione? Klasyfikacja Głównych Grup

Do najważniejszych kategorii należą:

1. Środki anaboliczne – zwiększające masę mięśniową i siłę.
2. Hormony i substancje pokrewne – regulujące poziom hormonów anabolicznych i katabolicznych.
3. Beta2-agonisty – stosowane m.in. w leczeniu astmy, ale niektóre związki w tej grupie mogą mieć działanie stymulujące.
4. Środki moczopędne i maskujące – używane do usuwania innych substancji z organizmu.
5. Stymulanty – substancje poprawiające koncentrację i wytrzymałość.
6. Narkotyki – silne środki przeciwbólowe, które mogą wpływać na percepcję bólu i zwiększać ryzyko urazów.
7. Beta-blokery – zabronione w niektórych dyscyplinach, ponieważ obniżają stres i poprawiają precyzję.

Wpływ Nowych Przepisów WADA na Sportowców i Dietetyków Sportowych

Zaktualizowane wytyczne na 2025 rok będą miały duże znaczenie dla dietetyków i trenerów. Muszą zadbać, by suplementacja i żywienie zawodników były zgodne z przepisami. Nowe zmiany wymagają szczególnej uwagi przy monitorowaniu substancji oraz konsultacji z lekarzem lub dietetykiem w razie wątpliwości.

Jakie Suplementy Są Zabronione przez WADA?

Zgodnie z zaleceniami Australijskiego Instytutu Sportu (AIS), suplementy z grupy D (najwyższe ryzyko) są zakazane i obejmują m.in.:

• Prohormony – w tym DHEA, androstenedion.
• Ekdysony – jak ekdysteron, popularny w niektórych suplementach anabolicznych.
• Stymulanty – jak DMAA, synefryna.
• Suplementy złożone – zawierające zakazane substancje anaboliczne i hormony.

AIS zaleca, by przed zastosowaniem jakiegokolwiek suplementu sprawdzić jego status na stronie WADA oraz skonsultować się ze specjalistą.

Znaczenie Współpracy z Wykwalifikowanym Dietetykiem Sportowym

Zmiany w przepisach antydopingowych wprowadzane przez WADA stawiają przed dietetykami sportowymi i trenerami dodatkowe wyzwania, ponieważ wymagają od nich bieżącej wiedzy i jeszcze większej ostrożności. Kluczowa jest znajomość obowiązujących wytycznych oraz ciągłe monitorowanie, jak różne substancje mogą wpływać na wyniki zawodników oraz na ich zdrowie. Jednak samo przestrzeganie przepisów może być trudne, z uwagi na to, że zmieniają się one co roku, co wymaga regularnej aktualizacji wiedzy. W podsumowaniu można stwierdzić, że sportowcy, którzy współpracują z doświadczonymi dietetykami, mają większe szanse na uniknięcie przypadkowego dopingu oraz na przestrzeganie zasad czystej rywalizacji, co jest kluczowe dla ich bezpieczeństwa i sukcesów.

Podsumowanie: Dlaczego Przestrzeganie Nowych Przepisów WADA jest Kluczowe?

Nowe przepisy WADA na rok 2025 stawiają przed sportowcami, trenerami i dietetykami wyzwania, których celem jest utrzymanie uczciwości w sporcie. Lista zakazanych substancji i metod zmienia się, aby dostosować się do nowych trendów i badań, dlatego ważne jest regularne śledzenie aktualizacji.

Dla dietetyków sportowych znajomość list

y substancji zabronionych oraz programu monitorowania jest kluczowa, aby doradzać sportowcom bezpiecznie i efektywnie. Z kolei sportowcy, świadomi nowych przepisów, mogą czuć się pewniej, wiedząc, że ich suplementacja i nawyki żywieniowe są zgodne z wymogami WADA.