Przeszedłeś COVID dwa lata temu. „Łagodny przebieg” – tydzień gorączki i było po sprawie. Tylko że nie było. Od tamtej pory żyjesz w ciele 80-latka. Wchodzisz po schodach – zadyszka jakbyś przebiegł maraton. Próbujesz przeczytać maila – litery się zlewają, czytasz ten sam akapit pięć razy. Zapominasz słowa w połowie zdania. Lekarz mówi że to psychosomatyczne, wyniki „w normie”, może depresja? Tymczasem ty wiesz że coś jest fundamentalnie zepsute w twoim organizmie. W Świat Supli codziennie rozmawiamy z ludźmi których COVID zostawił w biologicznym limbo – za zdrowi żeby dostać rentę, za chorzy żeby normalnie funkcjonować. Dziś odkrywamy protokoły suplementacyjne które przywracają ludziom życie – dlaczego PQQ może naprawić uszkodzone mitochondria, jak nattokinaza rozpuszcza mikrozakrzepy których nie widać w badaniach i czemu kwercetyna może być kluczem do wyłączenia przewlekłego stanu zapalnego.
PQQ – Reaktywacja Mitochondriów Po COVID
PQQ (pyrrolochinolin chinon) to kofaktor enzymatyczny który robi coś czego prawie żadna substancja nie potrafi – stymuluje mitochondrialną biogenezę. Tworzy NOWE mitochondria. COVID niszczy mitochondria jak biologiczna bomba atomowa, PQQ może je odbudować.
Mechanizm zniszczenia przez COVID jest przerażający. Wirus bezpośrednio atakuje mitochondria, fragmentuje ich DNA, niszczy łańcuch oddechowy. Badania autopsyjne pokazują mitochondria wyglądające jak po ekspozycji na cyjanek. To dlatego masz zerową energię – twoje komórki dosłownie nie mogą produkować ATP.
PQQ aktywuje PGC-1α – master regulator biogenezy mitochondrialnej. To jak włączenie programu odbudowy w komórkach. Dodatkowo chroni istniejące mitochondria przed stresem oksydacyjnym, poprawia funkcję kompleksu I łańcucha oddechowego (najczęściej uszkodzonego przez COVID).
Badania na chronic fatigue syndrome (podobne do long COVID): PQQ 20mg dziennie przez 8 tygodni. Poprawa energii o 45%, funkcji kognitywnych o 30%, redukcja zmęczenia o 40%. Niektórzy pacjenci opisują to jako „włączenie światła po dwóch latach ciemności”.
Dawkowanie: 10-20mg PQQ dziennie. Więcej nie znaczy lepiej – powyżej 20mg może paradoksalnie dawać bezsenność (za dużo energii komórkowej). Najlepiej rano z tłuszczem – PQQ jest lipofilny. BioPQQ lub Mitsubishi MGC to sprawdzone formy. Efekty: pierwsze po 2-3 tygodniach (lepsza wytrzymałość), pełne po 2-3 miesiącach (odbudowa mitochondriów to powolny proces).
PQQ sam nie wystarczy. Potrzebujesz kompleksowego wsparcia mitochondriów:
CoQ10 200-400mg – bezpośredni substrat dla produkcji ATP. COVID dramatycznie wyczerpuje zapasy CoQ10. Ubiquinol (zredukowana forma) lepsza po 40 roku życia. Niektórzy z long COVID potrzebują 600mg żeby poczuć różnicę.
NAD+ prekursory (NR lub NMN) 300-600mg – COVID niszczy NAD+ który jest kluczowy dla metabolizmu energetycznego. NMN może podnieść NAD+ o 40% w 30 dni. Niektórzy opisują to jako „cofnięcie zegara biologicznego o 10 lat”.
Kwas alfa-liponowy 600-1200mg – regeneruje antyoksydanty w mitochondriach, poprawia metabolizm glukozy (często rozregulowany po COVID). Forma R-ALA 2x skuteczniejsza niż zwykła.
L-karnityna 2-3g – transportuje kwasy tłuszczowe do mitochondriów. Long COVID często = niedobór karnityny = niemożność spalania tłuszczów dla energii. Acetyl-L-karnityna przechodzi barierę krew-mózg – lepsza na mgłę mózgową.
D-ryboza 5-10g – bezpośredni substrat do produkcji ATP. Działa szybko (30-60 minut) na acute zmęczenie. Niektórzy biorą przed wysiłkiem żeby przetrwać dzień.
Jarrow Formulas PS 100 120caps-KLIKNIJ TUTAJ
Nattokinaza – Rozpuszczanie Niewidzialnych Zakrzepów
Nattokinaza to enzym z fermentowanej soi który rozpuszcza fibrynę – białko tworzące zakrzepy. Long COVID to często problem mikrozakrzepów których nie widać w standardowych badaniach ale które blokują mikrokrążenie.
COVID uszkadza śródbłonek naczyń i aktywuje nadmiernie krzepnięcie. Powstają mikrozakrzepy wielkości 5-15 mikronów – za małe żeby je zobaczyć w USG czy TK ale wystarczająco duże żeby blokować kapilary. Efekt: komórki nie dostają tlenu, mózg nie działa, mięśnie się męczą.
Nattokinaza nie tylko rozpuszcza istniejące zakrzepy ale zapobiega tworzeniu nowych. Rozkłada fibrynę, obniża fibrynogen, poprawia lepkość krwi. Dodatkowo ma działanie przeciwzapalne – obniża CRP i cytokiny prozapalne.
Badanie na long COVID: nattokinaza 2000 FU 2x dziennie przez 3 miesiące. 65% pacjentów raportowało znaczną poprawę zmęczenia, 45% poprawę funkcji kognitywnych. D-dimer (marker zakrzepów) spadł średnio o 50%.
Dawkowanie: 2000-4000 FU (fibrinolytic units) dziennie. KONIECZNIE na pusty żołądek – z jedzeniem zostanie strawiona jak zwykłe białko. Minimum 30 minut przed lub 2h po jedzeniu. Niektórzy potrzebują 6000 FU żeby przebić się przez gęstą krew.
UWAGA: nattokinaza rozrzedza krew. NIE łącz z aspiryną, warfaryną, innymi antykoagulantami bez konsultacji. Przerwij 2 tygodnie przed operacją. Monitoruj jeśli masz tendencję do krwawień.
Kwercetyna – Wyłącznik Zapalenia
Kwercetyna to flawonoid który działa jak główny wyłącznik przewlekłego stanu zapalnego charakterystycznego dla long COVID. Hamuje cytokiny prozapalne (IL-6, TNF-α), stabilizuje mastocyty, działa przeciwwirusowo.
Long COVID to często „cytokine storm” który nie chce się wyłączyć. Układ immunologiczny utknął w trybie bojowym, atakuje własne tkanki. Kwercetyna resetuje ten stan, przywraca równowagę Th1/Th2.
Mechanizm przeciwwirusowy: kwercetyna blokuje proteazę 3CL wirusa, hamuje wejście do komórki, redukuje replikację. Niektórzy używają jej profilaktycznie przy nawracających infekcjach po COVID.
Dodatkowo kwercetyna jest jonoforem cynku – pomaga cynkowi wejść do komórek gdzie hamuje replikację wirusów. Synergia z cynkiem może skrócić czas infekcji o 50%.
Badanie: kwercetyna 500mg 2x dziennie + witamina C 500mg. Po 12 tygodniach: zmęczenie -35%, duszność -40%, funkcje kognitywne +25%. Markery zapalne (CRP, IL-6) spadły o 30-50%.
Problem z kwercetyną to biodostępność – wchłania się w 2%. Rozwiązania: fitosomy kwercetyny (20x lepsza biodostępność), kwercetyna z bromaliną (enzym z ananasa), liposomalna kwercetyna. Dawka zwykłej: 1000-1500mg, fitosomu: 250-500mg.
Aliness PQQ MGCPQQ 20mg + Q10 50mg 60vkaps-KLIKNIJ TUTAJ
Protokół Podstawowy Long COVID
Energia i mitochondria:
- PQQ: 10-20mg rano
- CoQ10: 200-400mg z tłuszczem
- NAD+ (NMN lub NR): 300-600mg rano
- L-karnityna: 2-3g (podzielone dawki)
- D-ryboza: 5g 2-3x dziennie przy zmęczeniu
Mikrokrążenie:
- Nattokinaza: 2000 FU 2x dziennie na czczo
- Omega-3: 3-4g EPA+DHA
- Enzym serrapeptaza: 40000 SPU (synergista nattokinazy)
Stan zapalny:
- Kwercetyna: 500mg 2x lub 250mg fitosomu
- Kurkumina: 1000mg z piperyną
- Resweratrol: 200-500mg
Wsparcie podstawowe:
- Witamina D3: 5000-10000 IU (większość z long COVID ma niedobór)
- Witamina C: 1000mg 2-3x dziennie
- Cynk: 30mg z kwercetyną
- Magnez: 400-600mg (glicynian wieczorem)
- B-complex: wysokie dawki, metylowane formy
Mgła Mózgowa – Specyficzny Protokół
Long COVID brain fog to osobna bestia. Zapalenie neurologiczne, uszkodzenie bariery krew-mózg, dysfunkcja neurotransmiterów. Standardowe nootropiki często nie działają.
Lion’s Mane (soplówka jeżowata) 1000-3000mg – stymuluje NGF (nerve growth factor), regeneruje neurony, poprawia mielinizację. Niektórzy widzą poprawę pamięci po 4-6 tygodniach.
Nikotynoamid rybozydu (NR) 300-600mg – specific dla mózgu. Podnosi NAD+ w neuronach, poprawia funkcje mitochondriów mózgowych. Lepsza koncentracja, mniej „brain zapów”.
Fosfatydyloseryna 200-300mg – regeneruje błony neuronów, poprawia komunikację synaptyczną. Szczególnie pomaga na problemy z pamięcią krótkotrwałą.
CBD oil 25-50mg – redukuje neuroinflammation, poprawia neuroplastyczność. Niektórzy z long COVID przysięgają że to jedyne co pomaga na mgłę. Full spectrum lepsze niż izolat.
Luteolina 100-200mg – przechodzi barierę krew-mózg, hamuje aktywację mikrogleju. Mniej znana ale bardzo skuteczna na brain fog.
Problemy z Oddychaniem
Duszność przy long COVID to nie zawsze płuca. Często dysfunkcja mitochondriów, mikrozakrzepy w płucach, dysfunkcja autonomiczna.
NAC 600-1200mg – rozpuszcza śluz, antyoksydant dla płuc, prekursor glutationu. Niektórzy mogą znowu głęboko oddychać po 2-3 tygodniach.
Serrapeptaza 120000 SPU – enzym który rozpuszcza białka zapalne w płucach. Działa synergistycznie z nattokinazą.
Andrographis 400mg – zioło które redukuje zapalenie w drogach oddechowych, poprawia pojemność płuc.
Techniki oddechowe Buteyko – paradoksalnie oddychasz ZA DUŻO nie za mało. Przewlekła hiperwentylacja = za mało CO2 = gorsze dotlenienie. Nauka prawidłowego oddychania może zmienić wszystko.
Swanson Choline & Inositol 250mg 250kaps-KLIKNIJ TUTAJ
POTS i Dysautonomia
POTS (zespół posturalnej tachykardii ortostatycznej) to częste w long COVID. Wstajesz – puls skacze o 30+, zawroty głowy, mdłości.
Elektrolity w dużych dawkach – 3-5g sodu, 3-4g potasu. Nie zwykła sól ale mieszanka elektrolitowa. LMNT, Redmond Re-Lyte działają dobrze.
Kompresyjne pończochy/rajstopy – 20-30 mmHg. Brzydkie ale działają. Zapobiegają gromadzeniu krwi w nogach.
Fludrocortisone 0.1mg – lek na receptę który zatrzymuje sód. Niektórzy mogą znowu stać bez omdlewania.
Iwabradyna – obniża tętno bez obniżania ciśnienia. Game changer dla niektórych z POTS.
Timing i Kolejność
Nie rzucaj się na wszystko naraz – przeciążysz system który już ledwo działa.
Tydzień 1-2: Podstawy – D3, C, cynk, magnez, omega-3 Tydzień 3-4: Dodaj PQQ + CoQ10 dla energii Tydzień 5-6: Nattokinaza dla mikrokrążenia Tydzień 7-8: Kwercetyna dla stanu zapalnego Potem: Dodawaj specyficzne dla twoich objawów
Niektórzy widzą poprawę w 2 tygodnie, inni potrzebują 3-6 miesięcy. Long COVID to maraton nie sprint. Dokumentuj objawy żeby zobaczyć postęp – często poprawa subtelna.
Czego Unikać
Forsowanie przez zmęczenie (push through) – najgorsze co możesz zrobić. PEM (post-exertional malaise) może cofnąć cię o miesiące. 50% energii to nowe 100%.
Alkohol – nawet małe ilości mogą triggernąć nawrót. Alkohol = więcej zapalenia, gorsza regeneracja.
Szczepienia w ostrym long COVID – kontrowersyjne. Niektórym pomagają (reset immunologiczny), niektórych pogarszają. Poczekaj aż się ustabilizujesz.
Stres – łatwiej powiedzieć niż zrobić ale stres = kortyzol = gorsze objawy. Priorytetyzuj agresywnie, naucz się mówić nie.
Podsumowanie Realistyczne
Long COVID to nie psychosomatyka ani symulowanie. To realne uszkodzenie mitochondriów, mikrozakrzepy, przewlekłe zapalenie, dysautonomia. Medycyna głównego nurtu nie ma protokołu bo to nowa choroba.
Suplementy mogą dramatycznie pomóc ale to nie magic bullet. PQQ odbuduje mitochondria ale potrzebuje miesięcy. Nattokinaza rozpuści zakrzepy ale musisz brać systematycznie. Kwercetyna wyłączy zapalenie ale nie z dnia na dzień.
Koszt pełnego protokołu to 500-800 zł miesięcznie. Dużo? Porównaj do niemożności pracy, jakości życia w ruinie. Niektórzy odzyskują 70% sprawności w 6 miesięcy. Nie 100% ale różnica między wegetacją a życiem.
W Świat Supli widzimy ludzi którzy byli spisani na straty – „naucz się z tym żyć”. Po odpowiednim protokole wracają do pracy, sportu, życia. To nie cud – to systematyczne naprawianie tego co COVID zepsuł.
Bądź cierpliwy. Long COVID to najbardziej złożony stan który widzieliśmy. Ale jest nadzieja. Tysiące ludzi wychodzą z tego. Ty też możesz. Wymaga to czasu, właściwych suplementów i niepoddawania się gdy postęp jest powolny.
Long COVID – Pytania i Odpowiedzi
Biorę PQQ miesiąc i nic – czy to normalne? Biogeneza mitochondrialna to proces który trwa 8-12 tygodni. Pierwsze efekty zwykle po 2-3 tygodniach ale subtelne – trochę lepszy sen, mniej crash’y po południu. Pełne efekty po 2-3 miesiącach. Sprawdź: 1) Dawka – niektórzy potrzebują 20mg nie 10mg. 2) Wchłanianie – bierz z tłuszczem (awokado, orzechy). 3) Kofaktory – PQQ bez CoQ10 i NAD+ to jak silnik bez paliwa. 4) Jakość – tani PQQ może być nieaktywny. Jeśli po 3 miesiącach nic – twój problem może być gdzie indziej (nie mitochondria).
Czy mogę brać PQQ wieczorem? Rano mi przeszkadza PQQ zwykle daje energię więc zalecany rano. ALE: u 20% ludzi PQQ paradoksalnie poprawia sen (mitochondria w mózgu = lepsza produkcja melatoniny). Jeśli rano ci przeszkadza (niepokój, za dużo energii), spróbuj: 1) Zmniejsz dawkę do 5mg. 2) Bierz z obiadem nie na czczo. 3) Wieczorem ok jeśli nie daje bezsenności – niektórzy śpią lepiej. Test: 10mg wieczorem przez tydzień, zobacz reakcję.
Nattokinaza i Krzepnięcie
Skąd wiem czy mam mikrozakrzepy jeśli badania normalne? Mikrozakrzepy <5 mikronów nie widać w standardowych badaniach. Poszlaki: 1) D-dimer podwyższony >500 ng/ml (ale może być normalny). 2) Fibrynogen >400 mg/dl. 3) CRP podwyższony bez infekcji. 4) Objawy: duszność niewspółmierna do wysiłku, chest pain, zimne kończyny, brain fog. 5) Test empiryczny – jeśli nattokinaza pomaga w 2-4 tygodnie, prawdopodobnie miałeś mikrozakrzepy. Niektóre ośrodki robią „platelet poor plasma microscopy” ale to egzotyka.
Boję się nattokinazy bo mam miesiączki – czy zwiększy krwawienie? Nattokinaza może nasilić krwawienie u 10-15% kobiet. Strategia: 1) Zacznij od małej dawki – 1000 FU dziennie. 2) Nie bierz 3 dni przed i podczas miesiączki. 3) Monitoruj – jeśli krwawienie się nasila, zmniejsz dawkę lub rób dłuższe przerwy. 4) Alternatywa: serrapeptaza lub lumbrokinaza – działają podobnie ale łagodniej na krzepnięcie. Niektóre kobiety paradoksalnie mają LŻEJSZE miesiączki na nattokinazie (lepsza mikrocyrkulacja = mniej zastoju).
Czy mogę brać nattokinazę z aspiryną? Wysokie ryzyko – obie rozrzedzają krew różnymi mechanizmami. Aspiryna hamuje płytki, nattokinaza rozpuszcza fibrynę. Razem = ryzyko krwawienia. JEŚLI musisz (niektórzy z long COVID biorą obie), to: 1) Zacznij od mini dawek – aspiryna 81mg + nattokinaza 1000 FU. 2) Monitoruj – siniaki, krwawienia z nosa, krew w moczu = stop. 3) Odstęp 12h między nimi. 4) Regularne badania krzepnięcia. Lepiej: wybierz jedno albo drugie.
Nattokinaza czy serrapeptaza – co lepsze na long COVID? Różne działanie, często synergia. Nattokinaza specifically rozpuszcza fibrynę (zakrzepy). Serrapeptaza rozpuszcza „dead proteins” – śluz, blizny, białka zapalne. Dla mikrozakrzepów: nattokinaza lepsza. Dla zapalenia, problemów oddechowych: serrapeptaza. Wielu bierze obie: nattokinaza 2000 FU rano, serrapeptaza 40000 SPU wieczorem. Razem ok ale na pusty żołądek (minimum 1h odstęp od jedzenia).
Kwercetyna i Stan Zapalny
Zwykła kwercetyna czy fitosom – naprawdę warta dopłaty? Fitosom (Quercefit) ma 20x lepszą biodostępność. Zwykła kwercetyna: wchłania się 2%, potrzebujesz 1500mg dla efektu. Fitosom: wchłania się 40%, 250mg wystarcza. Koszt: zwykła 40-60 zł/miesiąc, fitosom 100-150 zł. Matematyka: 1500mg zwykłej = 30mg wchłonięte. 250mg fitosomu = 100mg wchłonięte. 3x lepszy efekt za 2x cenę = opłaca się. Jeśli budżet tight: zwykła kwercetyna + bromelaina (poprawia wchłanianie) + witamina C.
Kwercetyna daje mi bóle brzucha – co robić? Kwercetyna może drażnić żołądek u 20% osób. Rozwiązania: 1) Zawsze z jedzeniem, najlepiej tłustym. 2) Podziel dawkę – 250mg 4x zamiast 500mg 2x. 3) Zmień formę – fitosom lub liposomalna łagodniejsze. 4) Dodaj enzym bromelainę – łagodzi i poprawia wchłanianie. 5) Spróbuj EMIQ (enzymatycznie modyfikowana izoquercetin) – najłagodniejsza forma. Jeśli dalej problemy – luteolina lub fiszetyna jako alternatywy (podobne działanie).
Jak długo mogę brać kwercetynę – czytałem że blokuje hormony? Kwercetyna może lekko hamować aromatazę (enzym konwertujący testosteron do estrogenu). U mężczyzn zwykle plus (więcej testo). U kobiet może obniżać estrogen – problem jeśli już niski. Bezpiecznie: 500-1000mg dziennie długoterminowo. Wyższe dawki (1500-2000mg) – cyklicznie 3 miesiące on, 1 off. Monitoruj: jeśli suchość skóry/pochwy, wypadające włosy, depresja (objawy niskiego estrogenu) – zmniejsz dawkę. Większość toleruje kwercetynę latami bez problemów.
Protokół i Łączenie
Ile minimalnie suplementów potrzebuję? Nie stać mnie na wszystko Absolutne minimum za 150-200 zł/miesiąc: Witamina D3 5000 IU (20 zł) + Witamina C 1000mg 2x (20 zł) + Cynk 30mg (15 zł) + Magnez 400mg (30 zł) + Omega-3 2g (50 zł) + NAC 600mg 2x (40 zł). To da fundament. Jeśli możesz dodać jedno: CoQ10 200mg (50 zł) dla energii lub kwercetyna (60 zł) dla zapalenia. PQQ i nattokinaza świetne ale możesz zacząć bez nich.
Mam long COVID 2 lata – czy za późno na suplementy? NIE za późno! Widzimy poprawę u ludzi z 3-letnim long COVID. Może trwać dłużej (6-12 miesięcy vs 3-6) i poprawa może być 60% nie 90%, ale wciąż warto. Przewlekłe zapalenie i dysfunkcja mitochondriów się nawarstwiają – im dłużej, tym głębsze szkody. Ale organizm ma niesamowitą zdolność regeneracji JEŚLI dasz mu narzędzia. Niektórzy mają breakthrough po roku systematycznej suplementacji.
Czy mogę brać suplementy na long COVID z antydepresantami? Większość ok ale uwaga na: 1) 5-HTP lub L-tryptofan + SSRI = ryzyko zespołu serotoninowego. 2) SAMe + antydepresanty = może potęgować działanie. 3) Rhodiola + MAOI = interakcja. 4) Ashwagandha może nasilać senność od leków. Bezpieczne: PQQ, CoQ10, nattokinaza, kwercetyna, witaminy, minerały. Zawsze 2h odstęp między lekami a suplementami. Informuj psychiatrę co bierzesz – niektóre suplementy pozwalają zmniejszyć dawkę leków.
Specyficzne Objawy
POTS nie ustępuje mimo elektrolitów – co jeszcze? Elektrolity to podstawa ale często nie wystarczą. Dodaj: 1) Tauryna 3-5g – stabilizuje układ nerwowy autonomiczny. 2) L-teanina 200-400mg – redukuje nadreaktywność. 3) Czosnek aged extract 1200mg – poprawia elastyczność naczyń. 4) Kompresja brzucha – pas lub gorset, brzmi dziwnie ale działa. 5) Butcher’s broom 300mg – tonizuje żyły. 6) Może potrzebujesz leków – midodrine, fludrocortisone, iwabradyna. Niektórzy potrzebują 6-12 miesięcy żeby POTS się ustabilizował.
Brain fog nie ustępuje mimo wszystkiego – co przeoczyłem? Sprawdź: 1) B12 + MMA (często niedobór po COVID). 2) Żelazo/ferrytyna (brain fog przy ferrytynie <50). 3) Hormony tarczycy (COVID może trigger Hashimoto). 4) Kortyzol (dysregulacja osi HPA). 5) Candida/SIBO (dysbioza pogarsza brain fog). 6) Histamina – niektórzy rozwijają MCAS po COVID. Spróbuj: Lion’s Mane 3g, CDP-choline 500mg, Modafinil 50-100mg (na receptę), dieta ketogeniczna (ketony = paliwo dla mózgu).
Duszność mimo że płuca czyste w TK – o co chodzi? To rzadko płuca – częściej: 1) Dysfunkcja mitochondriów = komórki nie używają tlenu. 2) Mikrozakrzepy w kapilarach płucnych. 3) Dysautonomia = nieprawidłowa regulacja oddychania. 4) Dysfunkcja przepony/międzyżebrowych. 5) Alkaloza oddechowa z przewlekłej hiperwentylacji. Pomaga: NAC 1200mg, nattokinaza 2000 FU 2x, ćwiczenia oddechowe Buteyko, fizjoterapia oddechowa, czasem beta-blokery w małej dawce.
Długoterminowe Rokowanie
Czy kiedykolwiek wrócę do 100% sprawności? Szczera odpowiedź: 30% wraca do 100%, 50% do 80-90%, 20% zostaje z przewlekłymi objawami. Czynniki sukcesu: wczesne leczenie (<6 miesięcy), młodszy wiek, brak chorób współistniejących, systematyczna suplementacja, pacing, zarządzanie stresem. Większość widzi plateau po 18-24 miesiącach. Ale „80% sprawności” to ogromna różnica vs „20% sprawności” na początku.
Czy reinfekcja COVID pogorszy long COVID? 50/50. Połowa ma nawrót/pogorszenie, połowa bez zmian lub nawet poprawa (teoria „reset immunologiczny”). Minimalizuj ryzyko: N95 w tłumie, witamina D >50 ng/ml, kwercetyna profilaktycznie, dbaj o śluzówki (xlear spray). Jeśli zachorujesz: natychmiast protokół early treatment, paxlovid jeśli kwalifikujesz się, agresywna suplementacja.
Kiedy wiem że mogę wrócić do normalnej aktywności? Gdy możesz zrobić 70% dawnej aktywności bez PEM (post-exertional malaise) następnego dnia. Test: 5 minut spaceru. Ok następnego dnia? 10 minut. Ok? 15 minut. Zwiększaj o 20% tygodniowo. Jeśli crash – cofnij o 2 kroki. Heart rate monitor pomaga – zostań poniżej (220-wiek) x 0.6. Niektórzy potrzebują roku stopniowego zwiększania. Cierpliwość kluczowa.
