Kapsaicyna to substancja pochodząca z owoców papryki chili (Capsicum annuum/longum), rosnącej na tropikalnych krzewach. Pikantność papryczki może być delikatna, jak w przypadku papryki, lub bardzo ostra i pikantna. Kluczowym czynnikiem jest zawartość kapsaicyny. Im wyższa zawartość kapsaicyny, tym papryczka jest ostrzejsza. Jednakże, pomimo ostrych walorów smakowych, kapsaicyna obniża temperaturę ciała, stymulując obszar mózgu zwany “centrum chłodzenia”. Ponieważ gatunki papryki chili są roślinami tropikalnymi, natura dostarcza sposoby na ochłodzenie organizmu dla ludzi mieszkających w tropikach. Co ciekawe, mimo że kapsaicyna wspomaga utratę ciepła, aktywuje też termogenezę bez podnoszenia temperatury ciała.
Korzyści kapsaicyny w łagodzeniu bólu
Kapsaicyna była intensywnie badana przez dziesięciolecia. Kremy i żele zawierające kapsaicynę są zatwierdzone przez FDA do łagodzenia objawów zapalenia stawów, bólu po ospie wietrznej (postherpetyczna neuralgia) i neuropatii cukrzycowej. Kiedy kapsaicyna jest nakładana na skórę lub spożywana, powoduje uwolnienie substancji P (gdzie “P” oznacza ból) z komórek nerwowych. Początkowa reakcja powoduje podrażnienie, ale powtarzane aplikacje kapsaicyny wyczerpują substancję P we włóknach nerwowych. W rezultacie jej powtarzane stosowanie prowadzi do zablokowania odczuwania bólu. Po wielokrotnym spożyciu kapsaicyny rozwija się tolerancja. Co oznacza, że im więcej czerwonej papryki jesz, tym mniej pikantna staje się potrawa. To może być sposób natury na maksymalizowanie korzyści zdrowotnych.
Co więcej, spożywanie pikantnych potraw aktywuje obszar mózgu, który wywołuje chęć jedzenia pikantnych dań. Badania wykazały, że u osób mających ochotę na pikantne jedzenie pokazywanie im zdjęć takich potraw prowadziło do zwiększonej aktywacji szlaków nerwowych i obszarów mózgu związanych z naturalnymi nagrodami, pragnieniem jedzenia i uzależnieniami od substancji. Wzory fal mózgowych osób pragnących pikantnych potraw także wykazały pewne ciekawe aspekty sugerujące poprawę aktywności mózgu. Inne badania wykazują, że spożywanie pikantnych potraw pomaga w zachowaniu pełni funkcji mózgu w miarę starzenia się.
Korzyści kapsaicyny dla układu trawiennego
Spożywanie pikantnych potraw stymuluje i poprawia trawienie. Efekt ten został udokumentowany w badaniach opublikowanych w New England Journal of Medicine. Badacze stwierdzili, że dawki ostrej papryczki (2,5 grama przed posiłkami) znacznie zmniejszały objawy niestrawności u osób cierpiących na niestrawność. W grupie spożywającej ostrą papryczkę przed posiłkami objawy niestrawności (mdłości, ból brzucha, wzdęcia i ogólna skala objawów) były o około 50% niższe w porównaniu z grupą placebo.
Co ciekawe, wielu ludzi unika pikantnych potraw, myśląc, że pogarszają one podrażnienie żołądka, ale badania kliniczne pokazują coś przeciwnego. Badania kliniczne wykazały, że spożycie ostrej papryczki chroni żołądek. Pomaga na ból brzucha, uczucie pełności i mdłości u osób z podrażnionym żołądkiem, a także łagodzi objawy zespołu jelita drażliwego. Dlatego dla tych, którzy są wrażliwi na ostre przyprawy, dobra wiadomość jest taka, że jeśli zaczną od łagodniejszych form pikantnej papryki, i zaczną budować tolerancję, w końcu osiągną korzystne efekty kapsaicyny na błonę żołądka.
Korzyści kapsaicyny dla układu sercowo-naczyniowego
Kapsaicyna wykazuje również korzystne działanie na serce i naczynia krwionośne. Posiada kilka właściwości, które zapobiegają miażdżycy lub wapnieniu tętnic. Dieta bogata w kapsaicynę obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Jednak jej korzystne właściwości sięgają znacznie dalej. Kapsaicyna zwiększa aktywność fibrynolityczną, co może zapobiegać powstawaniu zakrzepów krwi, które mogą prowadzić do zawału serca lub udaru. Ten efekt może wyjaśnić, dlaczego kultury spożywające dietę bogatą w kapsaicynę mają znacznie niższe wskaźniki zawałów serca i udarów.
Korzyści kapsaicyny w kontrolowaniu wagi
Dieta bogata w kapsaicynę wywiera wiele korzystnych efektów we wspieraniu kontroli wagi. Zwiększenie spożycia kapsaicyny może zwiększyć podstawową przemianę materii i spalanie tłuszczu. Badania kliniczne wykazały, że dodawanie ostrych papryczek do diety jest bezpiecznym, naturalnym sposobem na zwiększenie metabolizmu, przekształcania tłuszczu w energię i poprawę kontroli poziomu cukru we krwi.
Wygodna suplementacja kapsaicyny bez jedzenia pikantnych potraw
Oprócz dodawania cayenne do potraw wygodnym sposobem na korzystanie z kapsaicyny jest przyjmowanie jej w formie kapsułek w suplementach diety. Dzięki temu możesz łatwo kontrolować dawkę i cieszyć się korzyściami zdrowotnymi kapsaicyny, nawet jeśli nie jesteś fanem pikantnych potraw. Suplementy diety z kapsaicyną są dostępne na rynku i stanowią wygodną opcję dla tych, którzy chcą wprowadzić ten składnik do swojej codziennej diety.
Podsumowując, kapsaicyna zawarta w pikantnych potrawach nie tylko nadaje im ostry smak, ale także ma liczne korzyści zdrowotne. Pomaga w łagodzeniu bólu, poprawia trawienie, wspiera układ sercowo-naczyniowy i wspomaga zarządzanie wagą. Aby czerpać korzyści z kapsaicyny, warto eksperymentować z różnymi rodzajami papryczek i stopniowo zwiększać jej spożycie. Jednak jeżeli ostre potrawy nie są dla ciebie, nie wahaj się sięgnąć po suplementy. Dzięki nim będziesz cieszyć się wszystkimi korzyściami kapsaicyny bez ryzyka jedzenia zbyt ostrych potraw
Najczęstsze pytania dotyczące kapsaicyny:
Czy spożywanie kapsaicyny może być szkodliwe dla żołądka?
Nie, badania kliniczne wykazują, że kapsaicyna może wręcz chronić błonę śluzową żołądka i poprawiać objawy niestrawności. Osoby z podrażnionym żołądkiem mogą zacząć od łagodniejszych form kapsaicyny, takich jak pieprz, i stopniowo zwiększać dawkę, aby osiągnąć korzyści zdrowotne.
Czy kapsaicyna może pomóc w utracie wagi?
Tak, kapsaicyna może wspomagać proces utraty wagi poprzez zwiększenie podstawowej przemiany materii i spalanie tłuszczu. Dodawanie kapsaicyny do diety może również poprawić kontrolę poziomu cukru we krwi.
Czy suplementy diety z kapsaicyną są bezpieczne?
Suplementy diety z kapsaicyną są ogólnie uważane za bezpieczne, ale zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, zwłaszcza jeśli masz jakiekolwiek istniejące schorzenia zdrowotne lub przyjmujesz inne leki.
Dlaczego niektórzy ludzie odczuwają pieczenie po spożyciu kapsaicyny?
Pieczenie po spożyciu kapsaicyny wynika z jej działania na receptory bólowe. To normalna reakcja i może pomóc w blokowaniu odczuwania bólu po regularnym spożyciu.
Czy istnieją przeciwwskazania do spożywania kapsaicyny?
Kapsaicyna może mieć pewne przeciwwskazania, takie jak nadwrażliwość na kapsaicynę lub problemy z przewodem pokarmowym. Osoby z tego typu schorzeniami powinny skonsultować się z lekarzem przed dodaniem kapsaicyny do swojej diety.
Jaka jest odpowiednia dawka kapsaicyny?
Dawka kapsaicyny może być różna w zależności od indywidualnych preferencji i tolerancji. Osoby rozpoczynające spożywanie kapsaicyny mogą zacząć od niewielkich ilości i stopniowo zwiększać dawkę, aby uniknąć nadmiernego pieczenia.
Czy kapsaicyna może pomóc w redukcji bólu stawów?
Tak, kapsaicyna jest składnikiem aktywnym w niektórych kremach i żelach przeciwbólowych, które są skuteczne w łagodzeniu bólu stawów, takiego jak ból reumatoidalny czy związany z osteoartrozą.
Jak długo trwa rozwinięcie tolerancji na kapsaicynę?
Czas rozwinięcia tolerancji na kapsaicynę może być różny u różnych osób. Regularne spożywanie kapsaicyny może prowadzić do szybszego rozwinięcia tolerancji, ale może to być kwestią tygodni lub miesięcy.
