Kortyzol, znany jako “hormon stresu”, odgrywa kluczową rolę w organizmie. Pomaga w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami, ale jego przewlekle podwyższony poziom może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak zaburzenia snu, osłabienie odporności czy zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. W ostatnich latach pojawiła się teoria, że wysokie dawki witaminy C mogą obniżać poziom kortyzolu. Czy jest to jednak poparte dowodami naukowymi?
Witamina C i jej potencjalny wpływ na kortyzol
Rola witaminy C w organizmie
Witamina C, czyli kwas askorbinowy, pełni funkcję antyoksydantu i wspiera:
- układ odpornościowy,
- produkcję kolagenu,
- przyswajanie żelaza,
- ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym.
Może wpływać na reakcję stresową organizmu, choć dokładne mechanizmy działania nie są w pełni poznane.
Swanson Vitamin C Rose Hips 1000mg 90kaps-KLIKNIJ TUTAJ
Dlaczego kortyzol jest istotny?
Kortyzol, wydzielany przez nadnercza w odpowiedzi na stres, pomaga mobilizować energię i poprawia koncentrację. Jednak przewlekle podwyższony poziom prowadzi do:
- zwiększonego ryzyka nadwagi i otyłości,
- osłabienia odporności,
- problemów ze snem,
- zaburzeń hormonalnych.
Co mówi nauka? Analiza badań
1. Badanie Brody i wsp. (2001)
- Metodyka: Randomizowane, kontrolowane placebo, podwójnie zaślepione. 60 zdrowych osób.
- Wyniki:
- Witamina C poprawiała regenerację organizmu po stresie, co oznaczało szybszy powrót poziomu kortyzolu do normy.
- Subiektywne odczucia stresu były niższe w grupie suplementującej witaminę C.
- Brak ogólnego wpływu na poziom kortyzolu.
- Wnioski: Witamina C wspiera reakcję organizmu na stres, ale nie wpływa bezpośrednio na poziom kortyzolu w surowicy.
2. Badanie na ultramaratończykach (2001)
- Metodyka: Uczestnicy przyjmowali 500-1500 mg witaminy C dziennie przed, w trakcie i po zawodach.
- Wyniki:
- Poziom kortyzolu był istotnie niższy po wyścigu w grupie stosującej 1500 mg witaminy C w porównaniu do grup placebo i 500 mg.
- Efekt był przejściowy.
- Wnioski: Wysokie dawki witaminy C mogą tymczasowo obniżać poziom kortyzolu w ekstremalnych warunkach, ale efekt nie jest trwały.
3. Badanie z 2024 roku na kobietach z przewlekłym stresem
- Metodyka: 69 kobiet podzielono na grupy, z których jedna przyjmowała 1000 mg witaminy C dziennie przez dwa miesiące.
- Wyniki:
- U uczestniczek z wysokim kortyzolem zaobserwowano umiarkowane obniżenie jego poziomu.
- Brak zaślepienia i placebo był ograniczeniem badania.
- Wnioski: Witamina C może obniżać kortyzol w przypadku przewlekłego stresu, ale wyniki są niejednoznaczne.
Czy stosowanie wysokich dawek witaminy C jest bezpieczne?
Potencjalne korzyści:
- Zmniejszenie stresu oksydacyjnego,
- Poprawa regeneracji po wysiłku fizycznym,
- Wsparcie układu odpornościowego.
Promaker Vit C 90kaps-KLIKNIJ TUTAJ
Potencjalne ryzyko:
- Kamica nerkowa: Wysokie dawki mogą zwiększać ryzyko tworzenia kamieni nerkowych.
- Problemy żołądkowo-jelitowe: Dawki powyżej 2000 mg dziennie mogą powodować biegunki, nudności i bóle brzucha.
- Interakcje z lekami: Witamina C może wpływać na skuteczność niektórych leków, np. antybiotyków.
Mechanizmy działania witaminy C
Możliwe mechanizmy działania witaminy C na poziom kortyzolu:
- Redukcja stresu oksydacyjnego,
- Modulacja odpowiedzi hormonalnej na stres,
- Wspieranie regeneracji organizmu po stresie.
Podsumowanie: Czy warto stosować witaminę C na obniżenie kortyzolu?
Dostępne badania sugerują, że witamina C może mieć wpływ na obniżenie poziomu kortyzolu w sytuacjach stresowych. Efekty te są jednak umiarkowane i nie zawsze trwałe. Potrzebne są dalsze, lepiej zaprojektowane badania.
Rekomendacja
Zamiast stosowania dużych dawek witaminy C, warto skupić się na:
- zdrowej diecie bogatej w antyoksydanty,
- regularnej aktywności fizycznej,
- technikach relaksacyjnych, takich jak medytacja czy joga.
Jeśli rozważasz suplementację witaminą C, skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczność.
