Każdy wie, czym jest rzeżucha i z pewnością siana samodzielnie w pierwszych klasach szkoły podstawowej rzeżucha na wacie zapadła nam wszystkim w pamięć. Popularna w okresie świąt Wielkanocnych, w ciągu reszty roku odchodzi w zapomnienie – a tak nie powinno być! Szczególnie, że jej hodowanie jest nadzwyczajnie łatwe i nie wymaga ani specjalistycznego sprzętu, ani dużej ogrodniczej wiedzy. Czym właściwie jest rzeżucha? Co kryje w sobie ta z pozoru przeciętna roślina? Wszystkiego, co warto o niej wiedzieć dowiesz się w niniejszym artykule!
Charakterystyka rzeżuchy
Rzeżucha, inaczej pieprzyca siewna to jednoroczna roślina z grupy kapustowatych. Znana już w starożytności, pochodzi z odległych terenów Azji oraz Afryki; do Polski trafiła w XV wieku, szybko stając się jednym z ikonicznych symboli Wielkanocy. W naszym kraju istnieje kilka gatunków rzeżuchy – na przykład rzeżucha leśna czy bagienna – jednakże ta, która pojawia się w koszyczkach i na świątecznym stole to rzeżucha ogrodowa. Od dawna przypisywano jej różne pozytywne właściwości zdrowotne – stosowano ją niegdyś zarówno do dezynfekcji i radzenia sobie z pasożytami, jak i jako afrodyzjak. Jest niskokaloryczna i zawiera sporo witamin oraz minerałów. Jej smak jest charakterystyczny i ostry, nie każdemu przypadnie więc do gustu, można jednak powiedzieć, że zdecydowanie warto włączyć ją do swojej diety.
Ile rośnie rzeżucha?
Zacznijmy od odpowiedzi na pytanie: jeśli wysiejemy rzeżuchę, ile trzeba będzie czekać, aż wyrośnie? Zazwyczaj trwa to około tygodnia, nie trzeba więc specjalnie uzbrajać się w cierpliwość. Rzeżuchę można siać w coraz to popularniejszych kiełkownicach, jednak sprawdzi się również zwyczajna wilgotna wata czy lignina umieszczona w czystym pojemniczku. Należy pamiętać o jej podlewaniu! By rosła szybciej, warto umieścić ją w nasłonecznionym miejscu.
Rzeżucha właściwości zdrowotne
Czy rzeżucha jest zdrowa? Odpowiedź brzmi: tak! Rzeżucha to niezwykłe warzywo, które ma dużą moc! Dzięki luteinie jest dobra dla oczu, w dodatku usprawnia przemianę materii i reguluje pracę jelit, a także obniża zawartość cukru we krwi, co czyni ją przyjazną osobom w trakcie odchudzania. W jej skład wchodzi również jod, dzięki czemu jest polecana chorym borykającym się z niedoczynnością tarczycy. Sprawdzi się w diecie wszystkich tych osób, które są osłabione i potrzebują wzmocnienia, czy to przez wiosenne przesilenie, alergię, anemię czy po uporczywych infekcjach dróg oddechowych. Działa ona również detoksykująco i moczopędnie. Jest bogata w magnez i potas, a także żelazo, wapń i fosfor, co czyni z niej skarbnicę minerałów. Poleca się ją jako źródło wapnia osobom, które nie tolerują laktozy. Jakie jeszcze są właściwości rzeżuchy? Poznasz je szczegółowo w następnych akapitach.
Rzeżucha witaminy
Roślina ta zawiera mnóstwo witamin. Dzięki dużej zawartości witaminy C działa antyoksydacyjnie, niwelując szkodliwe działanie wolnych rodników na ludzki organizm; zwiększa również przyswajalność żelaza i wzmacnia naczynia krwionośne. Dzięki temu wspiera układ sercowo-naczyniowy. Antyoksydacyjne działanie mają też zawarte w niej polifenole. Ze względu na wysoką zawartość witaminy K poleca się ją osobom z osteoporozą, natomiast będące jej składnikiem witaminy z grupy B wpływają zbawiennie na układ nerwowy! Działa ona również ochronnie na komórki wątroby. Zawarty w rzeżusze cenny kwas foliowy sprawia, że rzeżucha w ciąży to dobry pomysł, szczególnie, że zawiera ona również mikroelementy. Wystarczy jej niewielka ilość, by w połączeniu ze zbilansowanym jadłospisem wspierać rozwój płodu w pierwszych miesiącach.
Rzeżucha na włosy
Nie dość, że rzeżucha jest bogata w świetnie wpływającą na kondycję włosów i paznokci witaminę A, to zawiera ona również siarkę (a dokładniej glikozyd izosiarkocyjanowy), który wzmacnia włosy i zapobiega ich wypadaniu. Pomaga również na rozdwajające się końcówki i ich łamliwość. Niektórzy – oprócz dodawania jej do posiłków – przygotowują z rzeżuchy płukanki i wcierki, które nie kosztują wiele, a ich działanie jest zdumiewająco skuteczne. Przepisy na specyfiki z rzeżuchy można łatwo znaleźć w sieci!
Rzeżucha na trądzik
Wspomniana już siarka zawarta w pieprzycy siewnej sprawdzi się w diecie osób cierpiących na trądzik, bowiem działa antybakteryjnie i wysuszająco. Zwalcza ona również łojotok mogący wzmagać objawy trądziku.
Rzeżucha przeciwwskazania
Rzeżuchy ogrodowej nie powinny spożywać osoby z refluksem czy wrzodami żołądka, a także chorobami jelit – ze względu na swój pikantny smak może działać drażniąco na błony śluzowe. Nie zaleca się jej spożywania również osobom chorym na nerki ze względu na jej działanie moczopędne.
Z czym jeść rzeżuchę?
Rzeżucha sprawdzi się nie tylko jako posypka na wiosenne kanapki – jej oryginalny smak może urozmaicić wiele potraw. Genialnie sprawdzi się jako składnik różnorodnych sałatek, pasuje ona również do jajek (szczególnie gotowanych), jajecznicy bądź też kultowej, klasycznej pasty jajecznej ze szczypiorkiem. Można ją podawać z mięsem zamiast chrzanu, a w twarożku idealnie zastąpi ostrą rzodkiewkę. Niektórzy dodają ją do warzywnych zup-kremów, a nawet robią z niej pesto, którego używa się do makaronu. Rzeżucha pasuje też do gotowanych lub pieczonych ziemniaków, za jej pomocą można urozmaicić też domowy zielony koktajl (tzw. “smoothie”). Wykorzystuje się ją też we wszelkiego rodzaju warzywnych zapiekankach jako dodatek, który jednocześnie nadaje daniu apetycznego wyglądu. Można z nią eksperymentować, warto jednak pamiętać, by nie przesadzić z jej ilością, szczególnie z powodu jej właściwości przeczyszczających.
Teraz znasz już wszystkie właściwości rzeżuchy, które są wyjątkowo liczne! Może ona pomóc w wielu problemach, w dodatku jest to świetna naturalna bomba witaminowa, której składniki są łatwo przyswajalne. Niech to nie będzie dla nas jedynie rzeżucha na Wielkanoc, a składnik codziennej diety – choć oczywiście jako ozdoby Wielkanocnego stołu również nie może jej zabraknąć! Warto zaopatrzyć się w nasiona i siać ją cały rok, by mogła gościć w stałym repertuarze Twojej kuchni.
