Jednym z najczęstszych zaburzeń neurologicznych jest migrena. Można ją rozpoznać po silnym, pulsującym bólu głowy. Swoim zasięgiem obejmuje najczęściej jedną połowę czaszki. Oprócz bólu głowy, migrena może dawać inne objawy, takie jak światłowstręt, nudności (a nawet wymioty), nadwrażliwość. W trudnych przypadkach może chodzić nawet to zaburzeń wzroku. Przyczyny migreny nie zostały do tej pory wyjaśnione. Jak poradzić sobie z migreną?
Co to jest migrena?
By mówić o migrenie, musimy borykać się z nawracającym silnym bólem jednej strony czaszki. Ból ten pojawia się nagle i towarzyszą mu inne objawy migreny, takie jak:
- nadwrażliwość na dźwięk oraz światło,
- nudności (w trudnych przypadkach mogą przerodzić się w wymioty),
- światłowstręt,
- zaburzenia wzroku i/lub czucia.
Migrenowy ból głowy zaliczany jest to bólów pierwotnych. Oznacza to, że nie znajduje on przyczyny w innej jednostce chorobowej. Najczęściej chorują na nią kobiety, choć zdarza się także u mężczyzn. Statystyki mówią o tym, że ok. 10% Polaków i Polek boryka się z migreną. Mówi się, że jej przyczyny mogą być genetyczne. Badacze nie odkryli przyczyn migreny. Znane są jednak czynniki, które mogą prowokować napady bólu.
Rozpoznanie migreny opiera się tylko i wyłącznie na podstawie rozmowy z pacjentem. Nie ma innego środka, który byłyby w stanie potwierdzić, że pacjent boryka się z tą jednostką chorobową. Leczenie migreny odbywa się za pomocą dwóch metod: niefarmakologicznej i farmakologicznej. Całkowite wyleczenie migreny jest niemożliwe, ponieważ jest to jedna z chorób przewlekłych.
Przyczyny migreny
Choć badacze ciągle podejmują próby, do tej pory nie odkryli, jaka jest jednoznaczna przyczyna migreny. Ta jednostka chorobowa jest dziedziczona za pomocą kilku genów. Podczas napadu migrenowego bólu głowy, angażuje się cały układ naczyniowy, a także ośrodki w korze mózgowej i włókna nerwowe.
Osoby cierpiące na migreny, powinny unikać sytuacji oraz produktów, które wyzwalają i nasilają objawy. Są to, m.in.:
- hałas,
- głód,
- alkohol,
- jaskrawe światło,
- zbyt mała/duża ilość snu,
- silne zmęczenie.
Na najczęstsze napady migrenowych bólów głowy skarżą się osoby, które cierpią na długotrwały stres, otyłość lub zażywają niektóre leki. Wśród rzadszych wyzwalaczy bólów migrenowych są:
- niektóre zapachy, np. perfum,
- zmiany pogody,
- cykl hormonalny (np. miesiączka, owulacja),
- niektóre potrawy i napoje, m.in. czekolada, wino, ser,
- niektóre leki, m.in. na refluks żołądkowy, antykoncepcja hormonalna doustna.
Migrena – przebieg choroby
Atak bólu migrenowego składa się z sekwencji faz. Pierwsza z nich – prodromalna – chory zaczyna odczuwać nadwrażliwość na zapachy, hałas oraz światło. Mogą czuć także niepokój. Druga faza – aura – objawia się specyficznymi objawami neurologicznymi. Może być związana ze wzrokiem lub czuciem. Trwa ona krótko i ustępuje samoistnie. Nie występuje u każdego pacjenta. Zdarza się także, że atak migreny kończy się na niej, ale bardzo rzadko. Przeważnie po aurze następuje faza bólu. Atak kończy się fazą postrodmalną, która charakteryzuje się podobnymi objawami jak faza pierwsza.
Ile trwa migrena? W przypadku każdego pacjenta migrenowy ból głowy może mieć inny czas trwania – od kilku godzin do nawet 3 dni. Po tym czasie – jeśli ból nadal się utrzymuje – stan pacjenta nazywany jest migrenowym. Jak często pojawia się ból migrenowy? U każdego pacjenta może pojawiać się z różną częstotliwością. W najtrudniejszych przypadkach towarzyszy chorym praktycznie codziennie. Może też pojawiać się kilka razy w miesiącu lub nawet tylko kilka razy przez całe życie. Czas remisji, gdy chory nie odczuwa objawów, jest trudny do określenia.
Diagnostyka migreny
Jak zdiagnozować migrenę? Na ten moment jest to możliwe tylko podczas wywiadu z pacjentem. Lekarza – na podstawie objawów klinicznych – może określić czy pacjent cierpi na migrenę, czy też boryka się z inną chorobą. Objawy muszą spełniać określone normy. Podczas diagnozowania migreny pacjent poddaje się obrazowemu badaniu głowy oraz EEG.
Migrena – jak leczyć?
Osoby cierpiące na napadowe, migrenowe bóle głowy zastanawiają się tylko nad jednym – jak poradzić sobie z migreną? Jak leczyć? Wyróżniamy dwa rodzaje leczenia migreny:
- doraźne – polega na leczeniu objawów,
- profilaktyczne – przyjmowane w celu zapobiegania objawom.
Co na migrenę? Lekarze najczęściej radzą leki przeciwzapalne niesteroidowe, takie jak ibuprofen czy naproksen. Oprócz nich wykorzystuje się także tzw. tryptany, które mogą powodować nudności, zawroty głowy oraz znużenie. Leki te można i warto łączyć.
Leki na migrenę to także antagoniści receptora dopaminy. Chory może zażywać je dodatkowo. Dzięki niemu uczucie nudności i wymioty zmniejszają swoją intensywność. Dodatkowo przyspieszają one działanie wcześniej wymienionych preparatów.
Jak zapobiegać migrenie?
Pacjent może podjąć działania profilaktyczne, które mają na celu zmniejszenie częstotliwości oraz siły napadów bólowych. Do metod niefarmakologicznych zaliczamy:
- dbanie o odpowiednią ilość snu,
- ograniczenie lub wyeliminowanie alkoholu,
- unikanie różnych czynników wyzwalających.
Profilaktyka farmakologiczna stosowana jest u pacjentów, którzy borykają się z atakami co najmniej raz na tydzień i na których nie działa doraźne leczenie.
Domowe sposoby na migrenę
Pacjenci szukają także domowych sposobów na migrenę. By były one skuteczne, warto prowadzić dzienniczek, w którym chory będzie zapisywał wszystko, co związane z napadami bólu (czas trwania napadów, objawy, wyzwalacze itd.). Najlepsze domowe sposoby profilaktyki oraz zmniejszania siły objawów migreny to: dbanie o dobry sen, unikanie alkoholu oraz kofeiny, a także zdrowe odżywianie i uprawianie umiarkowanej aktywności fizycznej kilka razy w tygodniu.
Warto jednak pamiętać, że w przypadku ciężkich i częstych napadów, lepiej sięgnąć po środki farmakologiczne. Migreny nie da się całkowicie wyleczyć. Jest to choroba przewlekła, która będzie powracała w różnych momentach życia pacjenta. Warto podjąć działania profilaktyczne, ale nie można przy tym zapominać o leczeniu zaleconym przez lekarza.
