Słuchaj, zaczynam się denerwować tym całym szumem wokół diet. Z jednej strony TikTok pełny facetów mówiących ci, że jeśli nie jesz sam mięso, to jesteś retardem. Z drugiej strony keto jest wszędzie i wszyscy wokół ciebie „już są na ketozie”. Nikogo nie obchodząc, czy to ma dla nich w ogóle sens. Więc postanowiłem przełożyć to na prosty polski.
Zatem, jeśli zastanawiasz się, czy powinieneś spróbować jednej z tych diet, to artykuł ten jest dla ciebie. I nie, nie będę cię okłamywać, że jakaś dieta to cudowna lekarstwo na wszystko. To nie jest.
Promaker Omega 3 120kaps-KLIKNIJ TUTAJ
Czym w ogóle jest ta dieta ketonowa, którą wszyscy polecają?
Okej, zapomnij na chwilę o całym zamieszaniu. Dieta ketonowa to po prostu zmiana sposobu, w jaki twoje ciało produkuje energię. Na co dzień, gdy jesz normalnie, twoje ciało spala węglowodany. To są chlebki, ryz, makarony, słodycze – wszytko, co zawiera węgle. Twoje ciało je tnie na cząsteczki cukru i pali je jak benzyna w aucie.
Ale co się stanie, jeśli nagle przestaniesz dostarczać swoim ciału tych węglowodanów? Najpierw będzie głupie. Będziesz się czuć jak gówno przez kilka dni. Ale potem twoje ciało zacznie robić coś ciekawego. Wątroba zacznie wytwarzać ketony – to coś jak awaryjne paliwo, które powstaje z tłuszczu. I twoje ciało zacznie to spalać zamiast cukru.
Brzmi dziwnie? Nie jesteś sam. Ale naukowcy wiedzą o tym od ponad stu lat. W latach dwudziestych używali ketozy do leczenia epilepsji u dzieci, i to działało. Działało tak dobrze, że lekarze robili dzieciom ketozę, zanim wynaleziono leki na epilepsję.
Na ketozie możesz jeść mięso, ryby, jajka, masło, sery, oliwę, owoce morza. Możesz też jeść warzywa, ale tylko te niskęglowodanowe – brokuł, szpinak, kalafiora i takie tam. Zakazane jest praktycznie wszystko smaczne – chleb, ryż, kasze, mąka, owoce (większość), słodycze, przysmaki. Nie ma między posiłkami gryzienia chleba i serka. To jest dyscyplina.
A co ta carnivore to jest? Ludzie, którzy jedzą samo mięso?
Tak, dokładnie to. Carnivore to dieta, w której jesz praktycznie wyłącznie zwierzęce produkty. Mięso, ryby, czasami jajka, może trochę nabiału. I tyle. Koniec. Nic więcej.
Brak warzyw, orzechów, olejów. Sam mięso i ryba. Dla większości ludzi, którzy o tym słyszą, brzmi to jak szaleństwo. I wiesz co? Dla większości ludzi to jest szaleństwo. Ale dla kilku osób, które mają poważne problemy zdrowotne, to czasami zmienia życie.
Proponenci carnivore mówią, że to naturalne dla ludzi, bo nasi przodkowie myśliwcy. Może tak. Ale nasi przodkowie myśliwcy też umierali w wieku trzydziestu lat z zakaźnymi chorobami. Więc argument „naturalne dla przodków” nie jest bardzo mocny, jeśli chcesz żyć długo i zdrowo.
Problem w tym, że na temat carnivore nie mamy prawie żadnych badań naukowych. Wszystko, co mamy, to opowieści na YouTubie i Instagramie od ludzi, którzy zarabiają pieniądze, sprzedając carnivore programy. To nie jest nauka. To jest marketing.
Aliness Błonnik Witalny 500g-KLIKNIJ TUTAJ
Porównanie, które faktycznie ma sens
Zanim zacznę ci mówić, która dieta jest lepsza, musimy sobie szczerze powiedzieć, że obie diety działają. Ale działają z różnych powodów i dla różnych ludzi. I jedno jest pewne – żadna z nich nie będzie działać dla każdego.
Zaczynajmy od tego, co jest oczywiste. Na ketozie najpierw tracisz dużo wody. Twoje ciało się pozbywa płynów, bo nie trzyma już węglowodanów (a węglowodany trzymają wodę). Więc w pierwszy tydzień tracisz cztery, pięć kilogramów. Twój kolega z pracy widzi to i myśli, że to geniusz. Ale to w większości woda. Potem, przez kolejne miesiące, tracisz tłuszcz. Wolniej, ale bardziej trwale.
Na carnivore traciasz jeszcze szybciej, bo eliminujesz wszystkie warzywa, które zawierają węglowodany. Ale problem jest taki – to też głównie woda na początku. I potem? Osoby, które są na carnivore, czasami mówią, że czują się niesamowicie. Energia, jasność umysłu, bez depresji. Ale to mogą być ketony. To mogą być też efekty placebo. To może być, że wreszcie jedzą porcje mięsa tak dużo, że czują się najedzeni po raz pierwszy w życiu. Łatwo powiedzieć.
Ale oto co jest ważne. Keto jest dieta, którą możesz pracować w normalnym życiu. Możesz wyjść z przyjaciółmi na obiad, lub zjeść grillowaną rybę z sałatką. Możesz mieć urozmaicenie w jedzeniu. Carnivore? To jest hardcore. Jeśli idziesz na obiad do restauracji, będą ciebie patrzeć jak na szaleńca, gdy zamawiasz sam stek i wodę. Jeśli twoja rodzina robi kolację, nie możesz w niej uczestniczyć, bo wszystko zawiera warzywa. To jest izolacja.
I to nie jest mała rzecz. Społeczne jedzenie to część życia. Dieta, którą nie możesz utrzymać długoterminowo, bo ci życie robi trudnym, nie jest dobra dieta. Bez względu na to, jak dobrze działa przez trzy miesiące.
Co się faktycznie dzieje w twoim ciele na tych dietach?
Zapomnij o całej pseudo-nauce, którą czytasz online. Oto co naprawdę się dzieje. Na ketozie twój mózg zaczyna palić ketony zamiast glukozy. To może być lepsze dla osób z pewnymi typami zaburzeń mózgu, ale dla zdolności poznawczych to raczej neutral. Niektórzy ludzie czują się bardziej osami, inni czują się trochę w mgle. To zależy od osoby.
Na ketozie też spada ci apetyt, bo ketony tłumią hormon głodu. Przez to jesz mniej bez odczuwania głodu. To je piękne. To jest główny powód, dla którego keto działa – nie dlatego, że węglowodany są zło. Po prostu mniej jesz, bo nie czujesz się głodny. To proste.
Na carnivore dzieje się to samo, ale bardziej ekstremalne. Proteina tłumi apetyt jeszcze bardziej niż tłuszcz. Więc jesz jeszcze mniej bez tego, że się głodujesz. Problem jest taki, że na pewnym etapie organizm człowieka zaczyna się nudzi. A człowiek, który się nudzi, nie trzyma diety. Dlatego większość ludzi odpuszcza carnivore po paru miesiącach. Nudzi się im.
Jeśli chodzi o cholesterol, to tutaj jest ciekawa część. Na ketozie większość ludzi widzi poprawę. Cholesterol całkowity idzie w dół, trójglicerydy idą w dół, HDL (dobry cholesterol) rośnie. Ale – i to ważne „ale” – u niektórych ludzi LDL (zły cholesterol) drastycznie rośnie. To zależy od genetyki. Jeśli w twojej rodzinie wszyscy mają wysoki cholesterol, to na ketozie możesz sobie to pogorszyć. To trzeba monitorować. Naukowcy wciąż nie są pewni, czy wysokie LDL z ketozy to problem czy nie, ale lepiej być ostrożnym.
Na carnivore? Tutaj sytuacja jest mniej jasna, bo nie mamy danych. Ale anegdoty sugerują, że cholesterol u niektórych ludzi idzie w dół, a u innych znacznie rośnie. To ruleta.
Kiedy ta dieta byłaby dla ciebie dobra, a kiedy zaszkodzi
Zaczynam od ketozy, bo to jest bardziej uniwersalne.
Keto byłaby dla ciebie dobra, jeśli jesteś osób z nadwagą i nie możesz schudnąć normalnymi metodami. Chcę powiedzieć – próbowałeś liczyć kalorie, nie działało. Próbowałeś trenować, nie działało. A może jesteś osobą, która ma insulinę w przewodach – jesteś pre-diabetykiem albo diabetykiem. Tutaj keto to może być czysty geniusz. Normalizujesz cukier we krwi, tracisz wagę, a lekarze są zaskoczeni.
Keto byłaby też dla ciebie dobra, jeśli masz autoimmune problemy i warzywa ci ich pogarszają. Wiele osób z autoimmune chorobami zauważa, że gluten czy inne elementy warzyw (lektyny, saponiny) wyzwalają im zapalenie. Na ketozie możesz zjeść rybę i mięso bez tych rzeczy. To bywa gra zmieniana dla osób, którzy przez lata byli chorzy.
Keto byłaby też potrzebna, jeśli masz epilepsję (to historycznie sprawdzone), jeśli chcesz bardziej jasny umysł (niektórzy ludzie to czują, inni nie), albo jeśli po prostu chcesz zmienić swoje zdolności do spalania tłuszczu i nie chcesz liczyć kalorii.
Ale. Keto nie byłaby dla ciebie dobra, jeśli jesteś ciężarną albo karmiącą. Nie mamy wystarczających badań, czy to bezpieczne dla dziecka. Jeśli trenujesz intensywnie, na co dzień, keto może ci zbić wydajność, bo węglowodany są dla intensywnych wysiłków, masz historię zaburzeń odżywiania, keto może ci wyzwolić relaps – restrykcyjna dieta może być triggierem. Jeśli masz choroby wątroby, to trzeba bardzo ostrożnie, bo wątroba produkuje ketony i to może ją przeciążyć.
A carnivore? Tutaj jestem szczerze mówiąc bardziej ostrożny. Carnivore byłaby dla ciebie potencjalnie dobra, jeśli próbowałeś keto, ale autoimmunem ci nie zniknęło. Jeśli nawet na ketozie dalej masz problemy, bo warzywa ci je pogorszają (to się zdarza), to carnivore może być warte spróbowania. Ale tylko jeśli jesteś pod opieką lekarza. Nie sama, w domu, eksperymentując.
Carnivore byłaby też dla ciebie opcją, jeśli masz poważne zaburzenia trawienia i nic innego nie działa. Niektóre osoby z IBS lub zapaleniem jelit czują się lepiej na carnivore, bo eliminujesz wszystko, co może drażnić.
Ale carnivore byłaby ABSOLUTNIE ZŁA IDEA, jeśli masz wysoki cholesterol w rodzinie. Możesz sobie to pogorszyć drastycznie. Jeśli jesteś kobietą i masz problemy z hormonami, carnivore może ci je pogorszyć – brak warzyw i włókna to nie jest dobre dla zdrowia hormonalnego, masz zaburzenia psychiczne – depresję, lęk – carnivore może ci je pogorszyć, bo monotonna dieta wpływa na nastrój. Jeśli masz problemy z nerkami, wysoka proteina to zły pomysł.
Now Foods Dairy Digest Complete 90kaps-KLIKNIJ TUTAJ
Długoterminowo – co mówią dane
Zanim kupiłem sobie ketozę i carnivore lifestyle, chciałem wiedzieć, co się dzieje wdłuższej perspektywie. Czy to bezpieczne przez rok? Przez pięć lat? Przez całe życie?
Dla ketozy mamy solidne dane. Ludzie trzymają się ketozy przez lata – czasami nawet dziesięciolecia – i mamy kilka długoterminowych badań. Ludzie tracą wagę i utrzymują spadek. Wskaźniki zdrowotne pozostają stabilne lub się poprawiają. Mózg działa normalnie. Nie widać dużych zagrożeń, chociaż trzeba monitorować cholesterol.
Dla carnivore? Mamy praktycznie nic. Kilka małych badań, wiele anegdot, wiele pytań bez odpowiedzi. Co się stanie twojemu miastu jelit, jeśli 20 lat jesz sam mięso? Nie wiem. Czy będziesz mieć niedobory? Może. Może nie. Są osoby, które mówią, że jedzą carnivore pięć lat i czują się odliczę. Ale to jest statystyka n=1. To nie jest nauka.
Szczerze mówiąc, jeśli pytasz mnie, która dieta jest bezpieczniejsza długoterminowo, odpowiedź jest jasna: keto. Mamy dane. Wiemy, co się dzieje. Carnivore to eksperyment. Być może cudowny eksperyment dla niektórych ludzi, ale eksperyment.
Jak suplementy ratują cię na obu dietach
To jest ważna część, którą większość ludzi ignoruje. Jeśli idziesz na ketozę bez suplementacji, będziesz się czuć gówno. Będziesz miał krótawice, bóle głowy, zmęczenie. Dlaczego? Bo keto usuwa wiele rzeczy z twojej diety, a twoje ciało ich potrzebuje.
Na ketozie potrzebujesz elektrolitów – sodu, potasu, magnezu. Twoje ciało je traci, bo keto działa jak moczopęd. Bez elektrolitów będziesz miał mięśnie skurcze, zmęczenie, головные болезни. To nie jest przyjemne. Druga rzecz to włókno. Może się wydaje dziwne, bo na ketozie nie jesz węglowodanów, ale włókno nie wchodzi pod węglowodany w tradycyjnym sensie. Włókno wspiera zdrowie jelit, a na ketozie musisz to mieć. Trzecia rzecz to możliwie wysokiej jakości omega-3. Jeśli nie jesz sardynek i łososia każdego dnia, ci tego potrzeba.
Na carnivore to jest jeszcze bardziej skrajne. Potrzebujesz tych samych elektrolitów co na ketozie. Potrzebujesz włókna – tak, wiem, że carnivore ludzie mówią, że nie potrzebują, ale twoje jelita potrzebują, witaminy C, bo mięso nie zawiera jej tyle, co warzywa. Jeśli nie jesz narządów zwierząt (wątroby, nerek), to ci te witaminy brakuje.
Który wybrać? Szczera odpowiedź
Jeśli nigdy wcześniej nie zmieniałeś diety, zacznij od ketozy. To jest bezpieczniejsze, bardziej elastyczne, masz dane, że to działa. Trzymaj się ketozy przez trzy miesiące. Jeśli się czujesz super, tracisz wagę, czujesz się energicznie – świetnie, trzymaj się tego. Jeśli keto nie działa lub po kilku miesiącach czujesz się całkowicie zanudzony, wtedy rozważ carnivore.
Carnivore nie powinno być twoją pierwszą opcją. To powinna być druga, trzecia, czwarta opcja. Carnivore to dla ludzi, którzy mają konkretne problemy, które nie rozwiązała żadna inna dieta. To dla ludzi, którzy są gotowi na eksperyment i mają dostęp do lekarza, który będzie monitorować ich zdrowie.
Jedno, co trzeba zrozumieć: ekstremalne diety to ekstremalne narzędzie. Keto jest ekstremalne, ale rozumnie ekstremalne. Carnivore jest szalonym ekstremalne. Obie mogą działać. Obie mogą też zaszkodzić, jeśli nie wiesz, co robisz.
Najważniejsza rzecz, którą chcę ci powiedzieć, to że żadna dieta nie jest uniwersalna. To, co działa dla twojego kolegi z pracy, może nie działać dla ciebie. To, co leczy osobę z autoimmunem, może zaszkodzić osobie, która jest zdrowa. Słuchaj swojego ciała. Monitoruj swoje wskaźniki zdrowotne. I przede wszystkim, konsultuj się z lekarzem lub dietetykiem przed zmianą, jeśli masz jakiekolwiek problemy zdrowotne.
Zdrowie to nie trendy na TikToku. To długoterminowy projekt. Więc rób to inteligentnie.
W Świecie Suplii znajdziesz wszystko, czego potrzebujesz do poprawy obu diet – elektrolitów, włókna, omega-3, multiwitamin, i wszystkiego innego, co będzie ci potrzebne, aby czuć się dobrze niezależnie od tego, którą diety wybierzesz. Bo szczerze mówiąc, bez właściwej suplementacji żadna z tych diet nie będzie działać jak powinna.
