Próbowałeś wszystko – izoretynoiną zniszczyłeś wątrobę, antybiotyki rozjechały jelita, miejscowe retinoidy spaliły skórę. Tymczasem w internecie czytasz o ludziach którzy wyleczyli torbielowaty trądzik witaminą B5. Brzmi za pięknie? W Świat Supli rozkładamy dziś kontrowersyjną megadawkową terapię kwasem pantotenowym. Dlaczego niektórzy biorą 10 gramów dziennie (100x dzienne zapotrzebowanie), co mówi nauka, jakie są ryzyka i czy naprawdę możesz pozbyć się trądziku witaminą którą teoretycznie masz w każdym jedzeniu.
Kwas Pantotenowy – Podstawy Biochemii
Witamina B5 (kwas pantotenowy) to prekursor koenzymu A (CoA) – jednej z najważniejszych molekuł w metabolizmie.
CoA uczestniczy w ponad 70 reakcjach enzymatycznych, szczególnie w metabolizmie tłuszczów.
Nazwa „pantotenowy” z greckiego „pantothen” = wszędzie. Bo B5 jest dosłownie wszędzie – mięso, jaja, warzywa, zboża. Teoretycznie niedobór niemożliwy. Dzienne zapotrzebowanie to tylko 5mg dziennie.
W kontekście trądziku kluczowa jest rola B5 w metabolizmie lipidów. CoA potrzebny do syntezy i rozkładu kwasów tłuszczowych.
Teoria: więcej B5 = lepsza utylizacja łoju = mniej zatykania porów.
Dr. Lit-Hung Leung w 1997 zaproponował hipotezę: trądzik to lokalny niedobór CoA w gruczołach łojowych. Gdy brakuje CoA, organizm priorytetyzuje syntezę hormonów (też potrzebują CoA) kosztem metabolizmu tłuszczów w skórze.
Problem z teorią: zero dużych badań randomizowanych z grupą kontrolną. Większość „dowodów” to opisy przypadków, małe badania bez placebo, anegdoty z forów. Ale anegdot jest DUŻO i niektóre spektakularne.
MEDVERITA Kwas Pantotenowy 200mg 90kaps-KLIKNIJ TUTAJ
Mechanizm Działania na Trądzik
- Redukcja produkcji łoju – CoA reguluje syntezę lipidów. Więcej CoA = lepsza kontrola produkcji łoju.
- Poprawa metabolizmu tłuszczów – tłuszcze są metabolizowane zamiast odkładać się w porach.
- Działanie przeciwzapalne – redukcja cytokin (IL-6, TNF-α).
- Wsparcie bariery skórnej – synteza ceramidów, mniej podrażnień.
- Synergia z innymi witaminami B – współpraca z B2, B3, B6.
Protokół Megadawkowy – Kontrowersje
- Dawki: 5-10g dziennie (1000-2000% RDA).
- Faza nasycenia: 10g dziennie przez 2-4 tygodnie → potem 4-5g podtrzymująco.
- Rozłożenie: z jedzeniem, co 3-4h.
- Efekty: od 2 do 12 tygodni, czasem początkowe pogorszenie.
Formy B5 – Która Najlepsza
- Pantothenian wapnia – najtańszy, ale biegunki przy megadawkach.
- Pantetyna – aktywna forma, skuteczniejsza, droższa.
- Pantetyna liposomalna – najlepsza biodostępność, brak badań porównawczych.
- Dekspantenol (krem) – miejscowo, 5-10%.
Skoczylas B-Complex 60kaps-KLIKNIJ TUTAJ
Skutki Uboczne Megadawek
- Biegunka
- Niedobór biotyny (wypadanie włosów, pogorszenie skóry)
- Zmęczenie (teoria: nadnercza)
- Nudności, bóle brzucha
- Wpływ na krzepliwość krwi
Badania Naukowe – Co Wiemy
- Leung 1997 – 100 pacjentów, 10g B5, poprawa 50-90%. Brak grupy kontrolnej.
- Yang 2014 – placebo-kontrola, ale tylko krem, 20% redukcja zmian.
- Zwierzęta – redukcja łoju u myszy.
- Problem: brak dużych RCT doustnych.
Kto Może Skorzystać
- Łagodny/umiarkowany trądzik
- Tłusta skóra bez trądziku
- Dorośli z uporczywym trądzikiem
- Nawrót po izotretynoinie
Synergiczne Suplementy
- Biotyna 5-10mg
- Cynk 15-30mg
- Witamina D3 3000-5000 j.m.
- Omega-3 2g EPA
- Probiotyki
Promaker Omega-3 240kaps-KLIKNIJ TUTAJ
Protokół Startowy
Tydzień 1-2:
- B6 4x 500mg
- Biotyna 5mg
Tydzień 3-4:
- 5g B5 (5x 1g)
- Cynk 20mg
Miesiąc 2-3:
- 8-10g B5
- Biotyna 10mg
- Omega-3 2g
Podtrzymanie:
- 2-4g B5 dziennie
Alternatywy do Megadawek
- Niacynamid (B3) 500-1000mg
- Berberyna 500mg 2x
- Herbata z mięty kłosowej
- Retinoidy miejscowe
- Dieta (bez nabiału i wysokiego IG)
7Nutrition Berberine HCL Plus 100vkaps-KLIKNIJ TUTAJ
Podsumowanie
Megadawki B5 na trądzik to kontrowersyjna terapia.
Mechanizm jest logiczny, ale brakuje badań klinicznych.
Efekty są różne – od spektakularnych po żadne.
Najlepiej traktować B5 jako element kompleksowego podejścia.
Kwas Pantotenowy i Trądzik – Pytania i Odpowiedzi
Podstawowe Pytania o B5
- Czy 10g to za dużo? – rozpuszczalna w wodzie, brak UL, ryzyko: biotyna, żołądek.
- Dlaczego dermatolog nie mówi o B5? – brak RCT, brak w programie studiów.
- Czy działa na inne problemy skórne? – łojotok, rozszerzone pory, egzema.
- Hormonal acne – pomoże? – częściowo, ale nie zastąpi regulacji hormonów.
Dawkowanie i Protokół
- Start od 10g? – nie, zawsze stopniowo.
- Kiedy efekty? – 6-12 tygodni.
- Na czczo czy z jedzeniem? – zawsze z jedzeniem.
- Zapomniana dawka? – pomiń, nie podwajaj.
Skutki Uboczne i Bezpieczeństwo
- Biegunka? – zmniejsz dawkę, zmień formę.
- Wypadanie włosów? – niedobór biotyny, suplementuj 5-10mg.
- Zmęczenie? – możliwe, spróbuj B-complex, zmniejsz dawkę.
- Purging? – możliwe pierwsze 1-2 tygodnie.
Łączenie z Innymi Metodami
- Accutane + B5? – niepotrzebne, ale można po kuracji.
- Tretinoina + B5? – synergiczne.
- Antybiotyki + B5? – ostrożnie, probiotyki konieczne.
- Spearmint + B5? – dobra kombinacja.
Różne Formy Trądziku
- Cystic acne – B5 tylko wsparcie.
- Fungal acne – nie pomoże.
- Comedonal acne – retinoidy lepsze, B5 dodatek.
- Jawline acne (hormonalny) – głównie hormony, B5 wspomagająco.
Długoterminowe Stosowanie
- 10g przez lata? – brak badań, lepiej 2-4g podtrzymująco.
- Nawrót po odstawieniu? – częsty, możliwa dawka maintenance.
- Przestało działać? – sprawdź hormony, jelita, inne suplementy.
- Permanentna poprawa? – brak dowodów.
